Z ziemi obcej do Polski
Treść
Z okazji 90. rocznicy utworzenia Błękitnej Armii gen. Hallera w Muzeum Wojska w Białymstoku prezentowana jest wystawa poświęcona tej słynnej formacji wojskowej. Jej żołnierze w bardzo dużej mierze przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości.
Armia Polska we Francji, zwana często Armią Błękitną gen. Hallera, była najliczniejszą polską formacją zbrojną okresu I wojny światowej, jaką udało się Polakom zorganizować na obczyźnie. Podstawą jej utworzenia był dekret prezydenta Republiki Francuskiej Raymonda Poincarea z 4 czerwca 1917 roku. Armia ta walczyła na froncie we Francji, a później przewieziona do Polski brała udział w walkach o jej granice. Początkowo było wiele trudności z formacją polskiej armii, ponieważ w samej Francji i Anglii brakowało ochotników. Werbunek rozszerzono dzięki staraniom Komitetu Narodowego Polskiego na Stany Zjednoczone, Kanadę i Brazylię. Dzięki tej akcji z samych Stanów Zjednoczonych trafiło do niej około 25 tys. ochotników. Kolejne 35 tys. żołnierzy przywdziało błękitne mundury, kiedy zakończyła się wojna i Polakom służącym w pokonanej armii austriackiej pozwolono wstąpić do armii gen. Hallera. Wielu żołnierzy przedarło się z terenu Rosji, gdzie sformowano 4. Dywizję gen. Żeligowskiego i 5. Dywizję Syberyjską.
Przez cały czas formowania Armii Polskiej we Francji opiekę polityczną nad nią sprawował Komitet Narodowy Polski z jego prezesem Romanem Dmowskim na czele. Dzięki jego zabiegom 28 września 1918 r. Francja uznała tworzone na jej terytorium Wojsko Polskie za armię samodzielną, sprzymierzoną. Dało to prawne podstawy do późniejszego udziału Polski w konferencji pokojowej w Wersalu, na której zagwarantowano jej niepodległy byt.
Po powrocie do naszego kraju Armia Błękitna gen. Hallera najkrwawsze boje toczyła w czasie wojny polsko-sowieckiej w roku 1920. To dzięki bohaterskiej postawie hallerczyków powstrzymano wroga na przedpolu Lwowa, a później Zamościa. Niemałe były zasługi tych żołnierzy w zwycięskiej bitwie warszawskiej. Dzisiaj, pamiętając bohaterską Armię Błękitną gen. Hallera, aż kilkadziesiąt jednostek Wojska Polskiego kultywuje wielkie tradycje bojowe jej oddziałów.
Na wystawie pokazane są eksponaty związane z Armią Błękitną, a więc głównie jej uzbrojenie i umundurowanie. Bardzo ciekawym i pięknym przedmiotem jest pozłacana szabla generała Hallera. Obejrzeć też można odznaki wojskowe i cenne dokumenty. Natomiast na planszach, przy pomocy opisów i zdjęć, przedstawiono całą historię armii gen. Hallera. Eksponaty pochodzą m.in. z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Regionalnego w Kutnie, Muzeum Polskiego w Chicago oraz Muzeum Wojska w Białymstoku.
Adam Białous, Białystok
"Nasz Dziennik" 2007-06-18
Autor: wa
Tagi: haller