Współautor i obrońca Konstytucji 3 Maja
Treść
16 lutego minęła 250. rocznica urodzin Juliana Ursyna Niemcewicza, polskiego dramaturga, powieściopisarza i poety. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w specjalnej uchwale uczcił wczoraj to wydarzenie.
- W rocznicę urodzin Sejm oddaje cześć i hołd znakomitemu i żarliwemu patriocie, podkreślając znaczący wpływ, jaki jego życie, twórczość i dzieło wywarły na postawy kolejnych pokoleń Polaków - głosi uchwała przyjęta przez aklamację. Posłowie podkreślili w niej dobitnie, że Niemcewicz "ma swój znaczący wkład w dzieło Konstytucji 3 Maja zarówno jako polityk, jak i pisarz". Niemcewicz urodził się 16 lutego 1757 roku w Skokach koło Brześcia Litewskiego. W latach 1770-1777 był uczniem warszawskiego Korpusu Kadetów, później adiutantem księcia generała Adama Kazimierza Czartoryskiego. Odbył wiele podróży edukacyjnych po Europie, poznając jej teraźniejszość i przeszłość. W 1788 r. rozpoczął działalność publiczną jako poseł inflancki na Sejm Wielki. Był aktywnym członkiem Stronnictwa Patriotycznego i współautorem (wraz z ks. Hugonem Kołłątajem) projektu Konstytucji 3 Maja. W 1791 roku był również jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej.
Po zwycięstwie Targowicy przebywał na emigracji. Do kraju powrócił na wieść o Powstaniu 1794 roku, podczas którego pełnił urząd sekretarza Tadeusza Kościuszki. Po bitwie pod Maciejowicami został wzięty do niewoli i osadzony w Twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu. Uwolniony w 1796 roku przez cara Pawła I, razem z Kościuszką udał się do Stanów Zjednoczonych. Do Ojczyzny wrócił po jedenastu latach, w 1807 roku, na wiadomość o wkroczeniu wojsk Napoleona na tereny polskie. Wkrótce objął funkcję sekretarza senatu w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym oraz wizytatora szkół. W 1826 roku został prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, którego członkiem był już od 1802 roku. W czasie Powstania Listopadowego był członkiem Rządu Narodowego i na jego polecenie wyjechał w 1831 r. do Anglii z misją uzyskania poparcia dla powstania. Misja ta zakończyła się niepowodzeniem. On sam natomiast osiedlił się w 1833 r. w Paryżu, gdzie był jednym ze współzałożycieli Biblioteki Polskiej. Zmarł 21 maja 1841 roku.
"Śpiewy historyczne" Niemcewicza, wydane w 1816 r. były w XIX wieku jedną z najpopularniejszych książek polskich, na której wychowywały się liczne pokolenia młodzieży. Autorowi zależało, by młodzież polska pamiętała Ojczyznę, o której kazała jej zapomnieć szkoła rosyjska, pruska i austriacka. Odtworzyły więc "Śpiewy" poszczególne postaci dziejowe na tronie, pomijając obu Sasów i Poniatowskiego. Wśród innych książek Niemcewicza na uwagę zasługują: "Władysław pod Warną" (1788 r.), "Powrót posła" (1791 r.), "Kazimierz Wielki" (1792 r.), oraz liczne bajki polityczne i przekłady. W późniejszym okresie Niemcewicz stworzył jeszcze: "Listy litewskie", powieść "Dwaj panowie Sieciechowie", powieść historyczną "Jan z Tęczyna", "Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polsce", pracę historyczną "Dzieje panowania Zygmunta III" oraz "Pamiętniki czasów moich". W swojej twórczości popierał wszelkie reformy i działania mające na celu polepszenie losu Narodu Polskiego i sytuacji politycznej Ojczyzny na arenie międzynarodowej. - Jego dzieła "Powrót posła", "Kazimierz Wielki" czy "Śpiewy historyczne" kształtowały poglądy Sejmu Wielkiego i wielu następnych pokoleń, walczących o Polskę w późniejszych powstaniach narodowych - podkreśla uchwała przyjęta przez Sejm RP.
Piotr Czartoryski-Sziler
"Nasz Dziennik" 2007-02-17
Autor: wa