Wrażliwy malarz czy chłodny analityk

Treść

W Muzeum Narodowym w Warszawie od jutra będzie można oglądać ekspozycję "Józef Pankiewicz 1866-1940. Życie i dzieło". To pierwsza zakrojona na tak szeroką skalę wystawa monograficzna od czasu prezentacji urządzonych po śmierci artysty w Krakowie (1946), Warszawie (1947) i Olsztynie (1948/1949).

Na ekspozycji zobaczymy wybór około 200 obrazów olejnych, 150 rysunków i 100 grafik, natomiast towarzyszący wystawie katalog obejmie całość artystycznej spuścizny Pankiewicza: zarówno dzieła istniejące, jak i zaginione, opatrzone wyczerpującym komentarzem naukowym.
- Józef Pankiewicz należy do najwybitniejszych artystów w historii sztuki XX wieku - podkreślił Ferdynand Ruszczyc, dyrektor Muzeum Narodowego. - Ten wszechstronnie wykształcony intelektualista o ogromnej wiedzy i kulturze, chłodny analityk zgłębiający teoretyczne podstawy sztuki, przez całe życie dążył do absolutnej perfekcji warsztatu malarskiego i graficznego - dodał.
Na wystawie będzie można zobaczyć m.in. obrazy olejne, takie jak "Dorożka warszawska w dżdżysty wieczór", "Rynek Starego Miasta w Warszawie nocą", "Nokturn - Łabędzie w Ogrodzie Saskim w Warszawie nocą", "Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu", "Wóz z sianem", "Japonka", "Czesząca się", "Uliczka w Sanary" i "Pejzaż z La Ciôtat". Wśród prezentowanych dzieł znajdzie się także duży wybór martwych natur, autoportretów artysty, a także portretów, spośród których najbardziej znany jest "Portret dziewczynki w czerwonej sukni (Józefy Oderfeldówny)". - Zbiór pochodzi m.in. z Muzeów Narodowych w Krakowie, Warszawie i Poznaniu oraz z kolekcji prywatnych w kraju i za granicą - podkreślił dyrektor Muzeum Narodowego.
- Pankiewicz jest przykładem twórcy, którego recepcję twórczości podzieliła pierwsza wojna światowa - stwierdziła Ewa Charazińska, komisarz wystawy. - To właśnie wojna stała się swoistą cezurą czasową, wskutek czego pamiętamy Pankiewicza jako twórcę młodopolskiego, natomiast zapominamy, że malował on do końca życia, czyli do 1940 roku. Chociaż wiele dzieł Pankiewicza rozproszyło się lub zaginęło podczas pierwszej i drugiej wojny światowej, to jednak oglądając obrazy i grafiki zgromadzone na wystawie, możemy prześledzić rozwój jego twórczości i poznać jego sylwetkę - dodała. Komisarz wystawy podkreśliła, że Pankiewicz przez całe życie dążył do absolutnej perfekcji warsztatu. - Tworzył do końca swojego życia, pozostając wiernym sobie - zaznaczyła Ewa Charazińska.
Józef Pankiewicz był jednym z najwybitniejszych malarzy XX wieku. W latach 1884-1885 uczył się u W. Gersona i A. Kamińskiego w warszawskiej Klasie Rysunkowej, a w latach 1885-1886 studiował w Akademii Petersburskiej. W 1889 roku wyjechał do Paryża, a od 1897 do 1906 roku podróżował po zachodniej Europie. Początkowo pod wpływem Gierymskiego malował realistyczne sceny rodzajowe. Zapoznawszy się w Paryżu z dziełami impresjonistów, wprowadzał w swych obrazach rozjaśnioną gamę barwną, przechodząc w końcu do czysto impresjonistycznych pejzaży. Następnie uległ wpływowi symbolizmu, tworząc nastrojowe nokturny i subtelne portrety. Później korzystał z doświadczeń fowistów i kubistów, nawiązywał też do tendencji klasycyzujących w sztuce europejskiej.
Od 1906 roku Pankiewicz był wykładowcą i profesorem Akademii Krakowskiej, a w latach 1924-1937 kierował filią akademii w Paryżu. Jego liczni uczniowie, skupieni w tzw. Komitecie Paryskim, przyczynili się do ukształtowania postimpresjonistycznego koloryzmu w Polsce.
Ekspozycja poświęcona temu wielkiemu artyście będzie czynna do 26 marca.
EI

"Nasz Dziennik" 2005-01-09

Autor: ab