Wiara w świecie bizantyńskim
Treść
W księgarniach pojawiła się książka Mary Cunningham pt. "Wiara w świecie bizantyńskim". Ujmuje ona w syntetyczny sposób okres dziejów od 330 do 1453 roku, przedstawiając zarys historii Kościoła bizantyńskiego oraz najistotniejsze aspekty jego działalności.
Autorka, która jest specjalistką w dziedzinie historii porównawczej religii oraz bizantynistyki, jak również wykładowczynią uniwersytetu w Cambridge, w swojej pracy ukazuje ideał życia pustelniczego oraz rolę "świętych miejsc i świętych ludzi". "Po ustaniu prześladowań, gdy chrześcijaństwo stało się w Cesarstwie Rzymskim religią państwową - pisze autorka - oprócz męczenników czcią zaczęto otaczać świętych ascetów. Z opowieści o tych świętych ludziach wynika, że większość z nich osiągnęła szczególną moc już za życia. Podczas gdy mnisi na Pustyni Egipskiej praktykowali bardziej umiarkowane formy ascezy, modląc się i poszcząc, ale również zajmując się pracą fizyczną, w innych częściach cesarstwa, szczególnie w Syrii, pojawił się bardziej ekstremalny styl życia monastycznego".
Asceza i modlitwa to ideały zajmujące w ciągu wieków centralne miejsce w Bizancjum. Najważniejszym celem dla wszystkich mnichów i mniszek było praktykowanie "samotności", "wyciszenia się", "spokoju". Cunningham pisze w swej pracy o tym, skąd wziął się kult ikon w Bizancjum. Przywołuje tutaj różne zdania uczonych. "Uważa się, że najstarsze ikony powstały w czasach Chrystusa. Najbardziej znanym przykładem jest obraz namalowany przez św. Łukasza Ewangelistę, przedstawiający Matkę Bożą. Późniejsi artyści uważali malowanie ikon za akt duchowy i przygotowywali się do niego - po długotrwałych ćwiczeniach w technice malowania - poprzez modlitwę i post" - zaznacza autorka.
Na uwagę zasługuje bardzo ładna szata graficzna publikacji, ciekawe zdjęcia ikon, kościołów, różnych malowideł, rękopisów, etc. Dzięki nim można więcej dowiedzieć się o tym, jak bizantyńscy chrześcijanie patrzyli na świat, jaka była ich wiara, wreszcie - w jaki sposób wyrażali swoje ideały.
Książka Mary Cunningham w interesujący sposób przybliża Cesarstwo Bizantyńskie, jego dzieje i kulturę. Mocno podkreśla, że wiara chrześcijańska miała dla tego państwa znaczenie fundamentalne.
Piotr Czartoryski-Sziler
Mary Cunningham "Wiara w świecie bizantyńskim", Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa, 2007.
"Nasz Dziennik" 2007-03-22
Autor: wa