W scenerii XIX-wiecznej wsi
Treść
Jeszcze pół wieku temu w Markowej było ponad 300 zabytkowych obiektów architektury drewnianej. Do czasów współczesnych przetrwała niespełna połowa, głównie dzięki Towarzystwu Przyjaciół Markowej i skansenowi, gdzie zgromadzono dla potomnych zabytki przeszłości.
Markowa to niewielka miejscowość nieopodal Łańcuta na Podkarpaciu, znana głównie z bohaterskiej postawy sług Bożych rodziny Ulmów męczeńsko zamordowanych przez hitlerowców za ukrywanie Żydów, ale nie tylko. W malowniczej scenerii wsi funkcjonuje jedyna w Polsce zagroda-muzeum, gdzie znajduje się kompleks budynków przysłupowych wchodzących w skład gospodarstwa chłopskiego z XIX wieku.
Budownictwo przysłupowe charakteryzowało się m.in. tym, że ściany domostw budowano osobno, a konstrukcja dachowa wspierała się na przylegających do ścian słupach - podporach. W pomieszczeniach skansenu zgromadzono ponad pół tysiąca najróżniejszych eksponatów. Zwiedzając to miejsce, można zobaczyć, jak wyglądały m.in. niecki - drewniane naczynia do wyrobu ciasta, żarna czy chociażby stępy nożne - przyrządy do robienia kaszy z jagieł i pęcaków z jęczmienia. W skład zagrody wchodzą m.in. chałupa kmieca, obora, stodoła z kolekcją narzędzi rolniczych, chłopskich wozów i bryczek, chałupa biedniacka, wiatrak, spichlerz i zrekonstruowana kuźnia zrębowa, gdzie do dziś można zobaczyć, jak podkuwano konie. Można też oglądać chałupę biedniacką otoczoną sadem wiśniowym. Drewniane obiekty wyposażone są w urządzenia i przedmioty używane przez ich dawnych właścicieli. W części pomieszczeń markowskiej zagrody znajdują się sale wystawowe, gdzie zgromadzono pamiątki dotyczące życia wsi i jej mieszkańców.
Wśród eksponatów znajduje się bogaty materiał zdjęciowy poświęcony bohaterom II wojny światowej - rodzinie Wiktorii i Józefa Ulmów oraz ich dzieci bestialsko zamordowanych 24 marca 1944 r. przez żandarmerię niemiecką za ukrywanie rodzin żydowskich. Zagroda-muzeum powstała w 1985 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Markowej. Rocznie skansen odwiedza ponad sześć tysięcy turystów. Muzeum można zwiedzać od
1 kwietnia do 30 listopada, od wtorku do piątku w godz. 8.00-15.00, w soboty od 10.00-16.00, a w niedziele od 13.00-18.00.
Mariusz Kamieniecki
"Nasz Dziennik" 2005-08-16
Autor: ab