W sądeckiej pasiece
Treść
W miejscowości Stróże położonej między Gorlicami a Nowym Sączem znajduje się Muzeum Pszczelarstwa. Mimo że istnieje dopiero pięć lat, zdążyło już zgromadzić sporą kolekcję uli, narzędzi pracy pszczelarzy oraz przedmiotów służących codziennemu życiu wsi sądeckiej. Muzeum powstało przy gospodarstwie pasiecznym "Sądecki Bartnik".
Tradycje pszczelarskie na ziemiach polskich sięgają zamierzchłych czasów. Jak wspominają kroniki, już Polska średniowieczna słynęła z miodu i wosku. Pierwotnie produkcją miodu zajmowali się bartnicy hodujący pszczoły w barciach, czyli w wydrążonych i odpowiednio przygotowanych dziuplach w grubych drzewach leśnych. Bartnictwo na ziemiach polskich zaczęło odchodzić w przeszłość dopiero w XIX wieku. Wtedy to zaborcze władze zakazały bartnikom uprawiać ich rzemiosło w puszczy. Przenosili więc drewniane kłody-barcie do swoich zagród. Ule wyrabiane z okrągłych pni drzew były mało praktyczne. Posiadały niewielką przestrzeń dla pszczół, a dostęp do nich był utrudniony. Niekiedy ważyły nawet ponad 300 kg. W końcu XIX wieku zaczęła się era uli stolarskich.
Zgromadzone w muzeum eksponaty umożliwiają prześledzenie historii pszczelarstwa od starożytności aż do czasów współczesnych. Bardzo ciekawy jest zabytkowy, unikalny zbiór ponad 100 uli, które umieszczono pośród drzew owocowych. Możemy zobaczyć, jak wyglądały najstarsze zrobione z kłody z pnia drzewa i nowocześniejsze - zadaszone strzechą, czy też w kształcie góralskiej chatki, a nawet niewielkie słomiane ule, tzw. kószki.
W jednej z chat wystawowych zgromadzono eksponaty służące do produkcji miodu. Można tutaj zobaczyć narzędzia pracy pszczelarzy: ubrania, ramki, podkurzacze pasieczne, zabytkowe wirówki do odzyskiwania miodu z plastrów. Nieopodal wejścia stoi kapliczka z figurą świętego Ambrożego, patrona pszczelarzy. Możemy także zobaczyć wiele rzeźb Franciszka Palki.
Oprócz eksponatów obrazujących historię pszczelarstwa w muzeum zgromadzono także przedmioty związane z życiem wsi sądeckiej. Są tu m.in. niecki, dzieże, sita, maselnice, jakich używano we wsiach nie tylko Sądecczyzny jeszcze niespełna pół wieku temu. W jednym z pomieszczeń odtworzono izbę mieszkalną z ławami, kredensem i zabytkowym łóżkiem. Na terenie muzeum znajduje się także kuźnia, w której można zobaczyć, jak przed wiekami pracował kowal.
Andrzej Kulesza
"Nasz Dziennik" 2005-07-04
Autor: ab