W hołdzie Prymasowi Tysiąclecia

„Więzienne lata Prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956” to tytuł wystawy, którą można zwiedzać w Przemyskiej Bibliotece Publicznej.

Wystawa została przygotowana przez białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej delegaturę w Olsztynie we współpracy z Oddziałowymi Biurami Edukacji Publicznej IPN: w Gdańsku, Rzeszowie i Wrocławiu.

Dr Ewa Leniart, dyrektor rzeszowskiego oddziału IPN, w rozmowie z NaszymDziennikiem.pl podkreśla, że celem ekspozycji jest prezentacja – zwłaszcza młodemu pokoleniu – miejsc związanych z prześladowaniem i więzieniem Prymasa Wyszyńskiego. Przedstawia mapę Polski z miejscami, w których ksiądz Prymas był internowany począwszy od aresztowania 25 września 1953 r. aż do zwolnienia 28 października 1956 r.

Na wystawie na 53 planszach można zobaczyć m.in. zdjęcia historyczne i współczesne z miejsc pobytu Sługi Bożego, który sam nazywał je „więziennym kojcem”. – Wystawa ukazuje przede wszystkim odwagę Prymasa Wyszyńskiego i rolę Kościoła katolickiego w okresie PRL, jedynej instytucji, która nie dała się podporządkować i nie uległa komunistycznym władzom. Na swój sposób przypomina też sylwetkę i bogate życie duchowego kard. Wyszyńskiego, któremu jako obywatelowi Polski, a także z uwagi na sprawowany urząd przedstawiciela Stolicy Apostolskiej trudno było się pogodzić z takim potraktowaniem – uważa dr Ewa Leniart.

Ofiara, jaką złożył na ołtarzu Ojczyzny ks. kard. Wyszyński, stała się fundamentem polskiej wolności. Do historii przeszły wypowiedziane przez Prymasa na krótko przed aresztowaniem w 1953 r. słowa „non possumus”, gdy rząd zdecydował się na jawną ingerencję w wewnętrzne życie Kościoła i w zasady obsadzania stanowisk kościelnych. Podczas izolacji w Rywałdzie, w Stoczku Warmińskim i Prudniku Śląskim; zatopiony w modlitwie Prymas Wyszyński, mimo zewnętrznych więzów czuł się zawsze wolny. Z tego poczucia wolności i odpowiedzialności za losy Ojczyzny zrodziły się Wielka Nowenna przed obchodami Millenium Chrztu Polski i Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego, które ostatecznego kształtu nabrały w Komańczy.

Tekst Ślubów na Jasną Górę dostarczyła bliska współpracownica ks. Prymasa, Maria Okońska, która odwiedzała Prymasa w Komańczy. W obawie przed kontrolą i zarekwirowaniem dokumentu przez komunistyczne władze nauczyła się tekstu Ślubów na pamięć. 26 sierpnia 1956 r. w 300. rocznicę lwowskich ślubów Jana Kazimierza, kiedy w Częstochowie składano Jasnogórskie Śluby Narodu, ich autor wciąż przebywał w niewoli, a jego duchową obecność symbolizował pusty fotel z kwiatami. Prymas przekazał też hostię, która została konsekrowana podczas sprawowanej wówczas Mszy św. Uwolnienie Prymasa Wyszyńskiego nastąpiło w wyniku „odwilży” dopiero w październiku 1956 r.

Na wystawie „Więzienne lata Prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956”, którą w Przemyskiej Bibliotece Publicznej będzie można zwiedzać do końca listopada, wykorzystano też materiały udostępnione przez Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie, Zgromadzenie Księży Marianów w Stoczku Klasztornym, Prowincję Św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych Sanktuarium św. Józefa w Prudniku.