Urok Kresów II Rzeczypospolitej

Treść

W Muzeum Niepodległości w Warszawie prezentowana jest wystawa "Brasławszczyzna - kresy Kresów II Rzeczypospolitej", poświęcona mało znanym dziejom północnego zakątka dawnej Wileńszczyzny. Przybliża ona historię Brasławia i okolic oraz życie tamtejszych mieszkańców. Ekspozycja powstała we współpracy z Muzeum Etnograficznym w Gdańsku Oliwie oraz Stowarzyszeniem Brasławian w Polsce.
Chcąc zorientować się w położeniu ziemi brasławskiej, należy sięgnąć po mapę Polski w granicach przed 1939 r. i szukać w województwie wileńskim. Jest to jego powiat najbardziej wysunięty na północ. Wschodnia, południowa i zachodnia granica Brasławszczyzny przebiega wzdłuż rzek: Dryświaty, Miedzioły, Łyczajki, Tuźbiny i Bereżnicy, natomiast północna granica powiatu oparta jest o rzekę Dźwinę. Jest to kraina rzek, puszcz i lasów, a także ponad 300 jezior. Ich różnokształtne obrzeża z bardzo licznymi pagórkowatymi półwyspami tworzą malowniczy krajobraz o niespotykanym uroku. Lasy i pagórki, przeglądające się w toni wód jak w lustrze, zmieniają swoją szatę stosownie do pory roku i dnia, urzekając pięknem kresowej ziemi.
W przedwojennej Polsce urok tego zakątka był dobrze znany licznym turystom, wczasowiczom i uczestnikom obozów harcerskich. Co roku latem na rzekach i jeziorach Brasławszczyzny pojawiali się wodniacy. Na swych kajakach i żaglówkach wyruszali na spływ jeziorem Dryświaty, a opłynąwszy je, kierowali się na północ - na jeziora słobódzkie, tworzące połączony system: Struksty, Snudy, Wojsę, Niedrowo i Nieśpisz. Każdy, kto przebył ten szlak, pozostawał pod głębokim wrażeniem piękna tych samotnych obszarów, gdzie stałymi bywalcami są ptaki wodne.
Urok Brasławszczyzny, a także jej znaczenie dla kultury polskiej możemy poznać dzięki pamiątkom udostępnionym przez środowisko Brasławian mieszkających w Polsce. Na wystawie prezentowane są liczne fotografie, zarówno rodzinne, jak i związane z ważniejszymi wydarzeniami życia regionu, a także dokumenty, świadectwa szkolne, dyplomy, drobne przedmioty codziennego użytku i zachowane tkaniny. Ekspozycja ukazuje życie codzienne, szkolne, sportowe i społeczne Brasławian, przedstawia również ważne wydarzenia w życiu regionu, takie jak np. wizyta prezydenta Ignacego Mościckiego w Brasławiu. Niewątpliwie najważniejszym obiektem na wystawie jest brązowe popiersie Józefa Piłsudskiego dłuta Alfonsa Karnego. Od 1936 r. pomnik stał w Brasławiu na terenie kolonii urzędniczej. Odnaleziony po latach, znalazł w 2004 r. swoją przystań w muzeum w podwarszawskim Sulejówku, skąd został wypożyczony na ekspozycję.
Krajobrazy Brasławszczyzny można ujrzeć na licznych fotografiach, a także na przedstawianych w cyklu "Cztery pory roku" obrazach Piotra Siergijewicza użyczonych przez rodzinę artysty mieszkającą w Polsce. Znakomitym dopełnieniem ekspozycji są oryginalne akwarele Napoleona Ordy przedstawiające Brasław oraz pałace Platerów na Brasławszczyźnie. Prezentację uzupełniają współczesne fotografie.
- Mam nadzieję, że wystawa będzie źródłem wielu wzruszeń, a przywołany obraz Brasławszczyzny okresu międzywojennego dla wielu odkryje nieznane karty naszej wspólnej historii - zachęca do obejrzenia ekspozycji jej autorka Wiktoria Blacharska.
EI

"Nasz Dziennik" 2005-04-12

Autor: ab