TRAKTATY EUROPEJSKIE - KALENDARIUM

Treść

Traktat paryski - podpisany w Paryżu 18 IV 1951 r. przez Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, RFN i Włochy, wszedł w życie 23 lipca 1952 roku. Ustanawiał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, tj. wspólny rynek węgla, żelaza i stali - produktów strategicznych na tamtym etapie rozwoju technologicznego i w warunkach powojennej odbudowy. Traktat obowiązywał 50 lat, do 22 lipca 2002 roku. EWWS dała początek europejskiej integracji.

Traktaty rzymskie - podpisane 25 III 1957 r. przez kraje członkowskie EWWS. Pierwszy traktat ustanawiał Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), przemianowaną na mocy traktatu z Maastricht (1992) na Wspólnotę Europejską. EWG wprowadzała zasady wolnego przepływu towarów, usług, siły roboczej i kapitału, a także opracowywania wspólnych polityk w wielu dziedzinach, m.in. rolnictwa, transportu i handlu zagranicznego.
Drugi traktat powoływał do życia Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom) - wspólny rynek energii jądrowej. Oba traktaty weszły w życie 1 I 1958 roku.

Traktat fuzyjny - podpisany w Brukseli 8 IV 1965 r., wszedł w życie 1 VII 1967 roku. Powoływał wspólne organy trzech Wspólnot Europejskich (Radę Wspólnot Europejskich i Komisję Wspólnot Europejskich). Od tego momentu pojawia się w użyciu pojęcie Wspólnot Europejskich jako wspólnego określenia EWG, EWWS i Euratomu.

Traktat z Maastricht - podpisany 7 II 1992 r., wszedł w życie 1 XI 1993 roku. Ustanowił Unię Europejską, która oparła się na trzech filarach:
- Wspólnoty Europejskie (posiadające osobowość prawną) składające się z: Wspólnoty Europejskiej (d. EWG), Euratomu i do 2002 r. EWWS (po 22 lipca 2002 r. kompetencje EWWS przejęła Wspólnota Europejska),
- wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa,
- współpraca w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości.
Według ekspertów, Unia powołana do życia przez traktat z Maastricht nie jest organizacją międzynarodową, a jedynie formą współpracy państw tworzących Wspólnoty Europejskie.

Traktat amsterdamski - podpisany 2 X 1997 r., wszedł w życie 1 V 1999 roku. Negocjacje miały doprowadzić do reformy Wspólnot przed akcesją krajów Europy Środkowej. Traktat oznaczał nieco głębszą integrację w stosunku do traktatu z Maastricht, ale konieczna okazała się jeszcze jedna reforma w postaci traktatu nicejskiego.

Traktat nicejski - podpisany 26 II 2001 r., wszedł w życie 1 II 2003 roku. Wprowadzał szereg reform w wielu organach instytucji europejskich, m.in. ustanawiał obowiązujący do dziś system głosowania w Radzie UE, w którym głosy Polski i Hiszpanii ważą po ponad 90 proc. wagi głosów każdego z czterech największych krajów.

Traktat konstytucyjny - podpisany 29 X 2004 r., nieratyfikowany (odrzucony w referendach we Francji i Holandii 29 V i 1 VI 2005 r.), miał nadać Unii Europejskiej osobowość prawną i szereg atrybutów osobnego państwa.

Traktat o reformie Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej) - propozycja prezydencji niemieckiej ogłoszona w Deklaracji Berlińskiej 25 III 2007 r., ma zastąpić traktat konstytucyjny, przejmując szereg jego zapisów. Zakres dyskusji na temat ewentualnych zmian w stosunku do traktatu konstytucyjnego jest tematem obrad trwającej w Brukseli sesji Rady Europejskiej.
KJ
"Nasz Dziennik" 2007-06-22

Autor: wa