To już 26 lat

Treść

26 lat temu - 31 sierpnia 1980 roku - w Gdańsku zostały podpisane historyczne Porozumienia Sierpniowe, które otworzyły drogę do powstania "Solidarności" i przemian ustrojowych w Polsce. Dzień wcześniej podobne porozumienie z komunistyczną władzą zawarli w Szczecinie strajkujący stoczniowcy, a 3 września górnicy w Jastrzębiu.

Porozumienie umożliwiało działalność wolnych związków zawodowych, dając im szeroki zakres uprawnień. Władze zobowiązały się ogłosić w ciągu kilku miesięcy podstawowe założenia reformy gospodarczej, znieść cenzurę i przywrócić do pracy osoby zwolnione po strajkach w 1970 i 76 roku. Podpisanie porozumień zakończyło blisko dwumiesięczną falę strajków w Polsce.
Protesty zaczęły się 1 lipca 1980 roku i stopniowo ogarnęły cały kraj. Decydujące znaczenie miał rozpoczęty 14 sierpnia strajk w Stoczni Gdańskiej, który rozszerzył się na pozostałe stocznie, porty, komunikację miejską i niektóre zakłady przemysłowe.
18 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z Lechem Wałęsą na czele przekazał wojewodzie gdańskiemu listę 21 postulatów. W większości dotyczyły one spraw ekonomicznych, głównie płacowych, jednak najważniejsze były te o charakterze politycznym: prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych i zniesienie cenzury.
23 sierpnia 1980 komisja rządowa pod przewodnictwem Mieczysława Jagielskiego podjęła w Gdańsku rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym. Na przyspieszenie tempa rokowań miała wpływ rozszerzająca się fala strajków. 29 sierpnia protest solidarnościowy rozpoczęli górnicy z kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu, a w ślad za nimi wiele innych kopalń i zakładów na Śląsku. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40, po 18 dniach strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, po przystąpieniu do strajków solidarnościowych kilkuset zakładów pracy na Wybrzeżu, po 8 dniach żmudnych negocjacji członków MKS z przedstawicielami rządu, z udziałem ekspertów obu stron, zostało podpisane historyczne porozumienie. Porozumienie w Gdańsku podpisał ze strony rządu ówczesny wicepremier Mieczysław Jagielski.
Międzyzakładowy Komitet Strajkowy reprezentował jego przewodniczący Lech Wałęsa.

Iar Ewa Leo&Włodzimierz Oleksiak

"Polskie Radio" 2006-08-31

Autor: wa