Święta w Kościele wschodnim

Treść

Zgodnie z kalendarzem juliańskim wierni Kościołów wschodnich obchodzą dziś wigilię Bożego Narodzenia. W odróżnieniu od tradycji łacińskiej święta u grekokatolików trwają trzy dni, a każdy z nich ma swoją własną specyfikę. Pierwszego dnia wspominają narodzenie Chrystusa, drugiego - życie Matki Bożej, a trzeciego - pierwszego męczennika, św. Szczepana.

Uroczystość Bożego Narodzenia w tradycji wschodniej przypomina o ciągłej obecności Chrystusa wśród ludzi. Sprzyjają temu obrzędy i głębokie w treści teksty liturgiczne, które niejako dotykają wydarzeń zbawczych. Święta w Kościele greckokatolickim poprzedza czterdziestodniowy Adwent. Wielu przeżywa ten czas, poszcząc i wpatrując się w postać Bożej Matki oczekującej narodzin Jezusa. Dzisiaj wieczorem, w wigilię Bożego Narodzenia, po odśpiewaniu troparionu Narodzenia Pańskiego, pieśni wysławiającej przyjście na świat Zbawiciela, i odczytaniu fragmentu Ewangelii opisującego ten fakt wierni zasiądą do wieczerzy, łamiąc się prosforą - odpowiednikiem opłatka. Na wigilijnym stole pojawi się 12 postnych potraw podobnych do tych z tradycji łacińskiej. Wśród nich czosnek rozpowszechniony zwłaszcza na Łemkowszczyźnie oraz tzw. kutia - potrawa obrzędowa, symbol życia i radości. Atmosferę świąt podkreśli choinka i śpiew kolęd, np. "Boh predwicznyj narodywsja" czy "Nebo i zemla". Dzisiaj w soborze archikatedralnym pw. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu o godz. 22.00 uroczystości rozpoczną Nieszpory, tzw. Wełyke Poweczerje (Wielka Kompleta), zaś jutro, w Boże Narodzenie, o godz. 9.00 uroczystej Liturgii transmitowanej przez TV Trwam przewodniczyć będzie metropolita przemysko-warszawski JE ks. abp Jan Martyniak. Drugi dzień świąt - "Sobor Preswiatoi Bohorodyci", poświęcony jest Maryi i św. Józefowi kontemplującym oblicze Chrystusa. W trzecim dniu grekokatolicy oddawać będą cześć
św. Szczepanowi Męczennikowi. W odróżnieniu od kultury łacińskiej, w wystroju greckokatolickich świątyń szopkę zastępuje ikona Bożego Narodzenia o wyraźnym charakterze sakralnym, przedstawiająca czarną grotę z Chrystusem owiniętym w prześcieradła. Grota symbolizuje grób, a prześcieradła całun, w który zawinięte zostanie umęczone na krzyżu ciało Chrystusa. Wymowa tej tradycji wskazuje na cel przyjścia Chrystusa na świat, Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Okres Bożego Narodzenia w tradycji wschodniej zakończy Święto Jordanu i obrzęd poświęcenia wody w rzekach na pamiątkę chrztu Chrystusa.
Mariusz Kamieniecki
"Nasz Dziennik" 2009-01-06

Autor: wa