Straż Honorowa Najświętszego Serca Jezusa

W intensyfikującym się w XIX wieku kulcie Najświętszego Serca Jezusa, obok podkreślania jego ogólnego znaczenia eklezjalnego i społecznego, zwracano również uwagę na potrzebę pogłębienia jego wymiaru wewnętrznego. Odzwierciedlała się w tym uznana prawidłowość chrześcijańska, zgodnie z którą świętość osobista wierzących jest warunkiem i gwarancją ich skutecznego działania zewnętrznego, zarówno w Kościele, jak i w życiu społecznym i polityce. Dlatego też idea społecznego królowania Najświętszego Serca Jezusa była wspierana przez rozmaite stowarzyszenia i ruchy o charakterze duchowym, które służyły wewnętrznej formacji chrześcijan i przygotowywaniu ich do podejmowania pojawiających się wyzwań społecznych. W tym kontekście trzeba wspomnieć o wciąż żywotnym i twórczo rozwijającym swoją działalność Arcybractwie Straży Honorowej Najświętszego Serca Jezusa.

Początki Arcybractwa sięgają połowy XIX wieku. W mieście Bourg-en-Bresse we Francji 13 marca 1863 r. zawiązała się wspólnota wiernych, która następnego roku została zatwierdzona jako bractwo, a czternaście lat później jako Arcybractwo Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa. U jej początków znajduje się wizytka Maria od Najświętszego Serca (Bernaud). Nawiązując do duchowości św. Franciszka Salezego, odkryła ona, że „nabożeństwo do Najświętszego Serca może posłużyć za podstawę duchowości dostępnej dla wszystkich. Każdy według swojego ’stanu i zawodu’ mógłby żyć tym nabożeństwem w duchu pokuty i wynagrodzenia dla większej chwały Bożej, spełniając obowiązki swojego stanu. Kto zatem zdecydowałby się przystąpić do Straży Honorowej, mógłby swoje codzienne życie prowadzić w zjednoczeniu z Chrystusem, z Jego eucharystyczną Ofiarą”.

Maria od Najświętszego Serca

Anna Maria Konstancja Bernaud urodziła się 28 października 1825 r. w Besançon. Był to rok, w którym po wstrząsających wydarzeniach rewolucji francuskiej reaktywowano Bractwo Najświętszego Serca Jezusowego. Była najstarszą córką z ośmiorga dzieci w rodzinie Bernaud. Już jako mała dziewczynka zaczęła odczuwać Boże wezwanie i zapragnęła zostać zakonnicą. W dniu Pierwszej Komunii Świętej przyjętej wraz z bratem Edwardem pod koniec dnia powiedziała: „Padnijmy na kolana i prośmy o łaskę, abyśmy nigdy nie przyjęli niegodnie Pana Jezusa do naszych serc”. Uczęszczając do szkoły w rodzinnym miasteczku, zawsze znajdowała czas, by wstąpić do kościoła na modlitwę przed Najświętszym Sakramentem, odprawić Drogę Krzyżową czy też odmówić Różaniec.

Po ukończeniu nauki pod wpływem namowy rodziny w wieku 16 lat wyszła za mąż za 28-letniego mężczyznę, który zmarł pięć lat później. Wróciła do rodziny w Besançon, po czym po spędzeniu kilku dni w klasztorze Sióstr Wizytek w Bourg-en-Bresse podjęła decyzję o wstąpieniu do zakonu. W pierwszy piątek kwietnia 1851 roku złożyła śluby wieczyste i przyjęła imię Marii od Najświętszego Serca. Tego dnia napisała: „Żadna z dotychczasowych propozycji nie poruszyła mojego serca. Dziś wiem, że mój Oblubieniec chce, bym stała się ofiarą miłości, wynagradzającą Boskiemu Sercu”. Od samego początku gorliwie myślała o tym, w jaki sposób można by najlepiej czcić Serce Jezusa.

Pewnego dnia, na początku 1863 roku, otrzymała wizję zegara Straży Honorowej, który potem stał się znakiem rozpoznawczym Straży Honorowej. Jego tło stanowi tarcza zegara, na której jest umieszczony wizerunek Serca Jezusa, a pod nim napis: „Straż Honorowa Najświętszego Serca”. Zegar, na którym wypisuje się imiona i nazwiska członków, ma przypominać o potrzebie poświęcenia pewnego czasu na modlitwę wynagradzającą Sercu Jezusa. W dniu 13 marca 1863 roku, w święto Pięciu Ran Zbawiciela, Straż Honorowa była już założona. Pierwszymi imionami zapisanymi na zegarze były imiona wszystkich Sióstr Wizytek z klasztoru w Bourg-en-Bresse. Dzieło bardzo szybko się rozprzestrzeniało, pojawiała się służąca mu literatura, przede wszystkim przystosowane modlitewniki, a siostra Maria od Najświętszego Serca zaczęła redagować bilety zelatorskie, początkowo dla zakonnic, potem też dla osób świeckich, dzieci, kapłanów. Zapisała wtedy: „Zrozumiałam podczas tej pracy, że Serce Jezusa kocha księży. Wrażenia z opracowania tych biletów zachowam w pamięci na długo”. 24 czerwca 1870 roku sporządziła uroczysty akt poświęcenia się, podpisany jej własną krwią. Zakończyła go słowami: „Niech święte płomienie oczyszczą mnie ze wszystkiego, co ludzkie, niech mnie uświęcą, unicestwią i zatopią w Tobie”. W listopadzie 1888 roku ukazała się książka „Rok święty Straży Honorowej i czcicieli Serca Jezusa” – publikacja mająca służyć odpowiedniej formacji duchowej członków Straży Honorowej. Nowe ośrodki Arcybractwa powstawały w bardzo szybkim tempie na terenie całej Europy, i nie tylko.

Siostra Maria od Najświętszego Serca zmarła w dniu 3 sierpnia 1903 roku utrudzona ascezą, wytężoną pracą i chorobą, zapewniając równocześnie, że w Niebie nie zapomni o swojej Straży Honorowej.

Godzina Obecności

Najbardziej charakterystycznym elementem w kulcie Najświętszego Serca Jezusowego propagowanym przez s. Marię oraz przez Straż Honorową jest Godzina Obecności. Pragnęła ona, aby celem Straży było szerzenie czci, uwielbienia i wynagradzanie Sercu Bożemu za grzechy i zniewagi, jakich dopuszcza się świat. Należało to czynić na wzór „pierwszej Straży”: Najświętszej Maryi Panny, św. Jana i św. Marii Magdaleny, stojących pod krzyżem Chrystusa na Golgocie. Wizytka z Bourg-en-Bresse słusznie utrzymywała, że nie należy od stowarzyszonych domagać się dodatkowych ćwiczeń duchowych, ale jedynie ofiarowania codziennych zajęć w ciągu wybranej godziny, którą każdy sobie wybierał stosownie do prowadzonego trybu życia. Ta praktyka nie polega zatem na godzinnej adoracji przed Najświętszym Sakramentem, lecz na przeżywaniu wszystkiego, co się dzieje podczas wybranej godziny w ciągu dnia, w duchu uwielbienia i wynagrodzenia Najświętszemu Sercu Jezusa. Współpracując z łaską Bożą, przez modlitwę i solidne wykonywanie swoich codziennych obowiązków, członkowie odpowiadają miłością na miłość Bożego Serca. Symboliczne zapisanie na Zegarze Straży jest znakiem podjętego zobowiązania do uświęcenia wybranej godziny, aby potem dorastać do uświęcania całego swojego życia w łączności z Sercem Jezusa.

Oprócz codziennej Godziny Obecności przy Sercu Jezusa wielu członków wybiera sobie także dodatkową godzinę na tak zwanym Zegarze Miłosierdzia, aby modlić się o nawrócenie grzeszników. Są wśród nich i tacy, którzy ofiarują całe swoje życie za grzechy świata, przeżywając je w duchu wynagrodzenia. Straż Honorowa jest obecna w Kościele na całym świecie, dlatego w każdej godzinie dnia i nocy wierni czciciele czuwają przy Bożym Sercu, składając Mu hołd czci, miłości i wynagrodzenia.

Warto zwrócić uwagę w tym miejscu, że do Straży Honorowej należało wielu błogosławionych, a także świętych z drugiej połowy XIX i z XX wieku. Byli to między innymi bł. Pius IX, św. Pius X, św. Jan Bosko, św. Magdalena Zofia Barat, św. brat Albert Chmielowski, a ostatnio św. Jan Paweł II. Gdy czytamy żywoty błogosławionych stu ośmiu polskich męczenników z okresu drugiej wojny światowej, z łatwością zauważamy, że prawie wszyscy z nich należeli do Straży Honorowej.

Straż Honorowa Najświętszego Serca Jezusa stanowi więc wypróbowaną szkołę świętości w Kościele, dlatego warto nawiązać kontakt z Siostrami Wizytkami, które kierują Arcybractwem w Polsce, aby w tej szkole uczyć się czci Najświętszego Serca Jezusa, a w ten sposób dorastać w świętości.