Stop degradacji papieru

Treść

"Stop papyrolizie! Przeciwdziałanie degradacji kwaśnego papieru w Bibliotece Jagiellońskiej" to tytuł wystawy, którą można zobaczyć w gmachu Biblioteki Jagiellońskiej przy ul. Oleandry 3 w Krakowie. Ekspozycja została poświęcona zagadnieniu kwaśnego papieru.

Organizatorom chodziło o pokazanie, na czym polega rozpad papieru, w jaki sposób do niego dochodzi. Szerokiej publiczności został przybliżony problem kwaśnego papieru, który dotyczy przede wszystkim zbiorów bibliotecznych i archiwalnych z XIX i XX wieku.
Dowiemy się, że wiek XIX przyniósł zmiany w technologii produkcji papieru. Wytwarzanie ręczne poszczególnych arkuszy zastąpiono maszyną do produkcji nieprzerwanej wstęgi papieru. Zaczęto używać kleju żywicznego, a chcąc uzyskać jego osiadanie na włóknach (tworzących strukturę papieru) wprowadzono siarczan glinu o kwaśnym odczynie. Spowodowało to zmianę środowiska produkcji papieru na kwaśne. Wpłynęło to na zmniejszenie kosztów produkcji, jednak bardzo obniżyło jakość papieru. Badania księgozbiorów w bibliotekach pokazały, że niemal wszystkie druki z lat od około 1880 do 1980 wymagają odkwaszenia. Część z nich ze względu na katastrofalny stan zachowania w ogóle nie może być udostępniana czytelnikom.
Na wystawie przybliżono techniki ratowania "intelektualnego dorobku ludzkości" zapisanego na kwaśnym papierze, który ulega degradacji. Dowiemy się, jakie najnowocześniejsze technologie do odkwaszania m.in. książek wykorzystywane są w jedynej takiej w Polsce Klinice Papieru (oficjalnie otwartej 8 bm.) zbudowanej przy Bibliotece Jagiellońskiej. - Wystawa została zorganizowana, żeby pokazać, w jaki sposób doszło do powstania Kliniki Papieru, gdzie została uruchomiona instalacja Bookkeeper do odkwaszania książek. Chcemy, aby czytelnik, który nie będzie wchodził do tej hali technologicznej, miał możliwość zobaczenia, jak odbywa się praca nad ratowaniem książek. Chcemy pokazać różnice między papierem kwaśnym a bezkwasowym, zwrócić uwagę na zagrożenia - podkreśla dr hab. Zdzisław Pietrzyk, prof. UJ, dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej.
Ekspozycja przedstawia podejmowane w Polsce działania mające na celu ratowanie papieru. Dowiemy się, że poważniejsze kroki ku temu podjęto dopiero u schyłku XX wieku.
Wystawa będzie czynna do końca maja. Towarzyszyć jej będzie cykl wykładów poświęcony problematyce degradacji chemicznej kwaśnego papieru.
Małgorzata Bochenek

"Nasz Dziennik" 2006-05-15

Autor: ab