Spór Senatu z Sejmem rozstrzygnięty

Treść

Trybunał Konstytucyjny uznał za sprzeczne z Konstytucją przepisy ustawy z 11 marca 2004 r., na mocy których Senat został pozbawiony przez Sejm pełnego udziału w opiniowaniu projektów unijnych aktów prawnych. Trybunał zobowiązał Sejm do szybkiego znowelizowania ustawy, a rząd - do respektowania uprawnień opiniodawczych Senatu od chwili publikacji orzeczenia w Dzienniku Ustaw.

Zwycięstwo Senatu w TK jest jednak pyrrusowe. Wprawdzie orzeczenie TK daje mu prawo do wyrażenia opinii o stanowisku, jakie zamierza zająć rząd na Radzie UE w sprawie projektu aktu prawnego, ale opinia Senatu może być przez rząd całkowicie zlekceważona. Ustawa nakazuje bowiem Radzie Ministrów liczyć się tylko z opinią Sejmu. - O tym rozstrzyga art. 10 ustawy. Nie zdecydowaliśmy się na jego zaskarżenie, ponieważ - znając negatywne nastawienie Sejmu - obawialiśmy się narazić na zarzut wkraczania w sferę kontroli nad rządem - wyjaśniła senator Teresa Liszcz, przewodnicząca senackiej Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.
Wniosek grupy senatorów do TK dotyczył art. 9 ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem w Unii Europejskiej. Wprawdzie ustawa przyznała Senatowi prawo do wyrażenia opinii o nadsyłanych z Komisji Europejskiej projektach aktów prawnych, ale tylko na pierwszym etapie postępowania, tj. po przekazaniu dokumentów przez rząd do obu izb parlamentu. Przepis art. 9 ustawy wykluczył natomiast Senat z drugiego etapu opiniowania, w którym to rząd przedstawia projekt stanowiska, jakie zamierza zająć na Radzie UE w sprawie danego aktu prawnego. Wydanie opinii o tym stanowisku należy - w świetle ustawy - wyłącznie do Sejmu, tj. sejmowej Komisji do spraw Unii Europejskiej. Rząd powinien uwzględnić tę opinię, a jeśli nie - wytłumaczyć sejmowej komisji, dlaczego tego nie uczynił. Senatorowie uznali, że ten fragment ustawy godzi w konstytucyjne uprawnienia Senatu do stanowienia prawa.
Zgłoszona w toku prac legislacyjnych nad ustawą poprawka Senatu, która zmierzała do włączenia Izby Wyższej w cały proces opiniowania - została przez Sejm odrzucona. Wbrew stanowisku Izby Wyższej ustawa została 11 marca ub.r. uchwalona, a 30 marca podpisał ją prezydent Kwaśniewski. W tej sytuacji grupa senatorów wystąpiła do TK.
Małgorzata Goss

"Nasz Dziennik" 2005-01-13

Autor: kl