Ślady przeszłości

Treść

Grzebienie ze zdobnymi w ornamenty uchwytami, przedmioty do gier (krążki, figurki szachowe, kostki), szpile, wisiorki, medaliony, naszyjniki z szabli dzika, ornamentowane naramienniki, przybory rybackie, motyki, toporki, groty strzał - to tylko przykłady przedmiotów z kości i poroża - znalezisk archeologicznych, które można zobaczyć na wystawie czasowej w Muzeum Lubelskim. Już sam tytuł ekspozycji: "Kość i poroże - odwieczne tworzywo", zwraca uwagę na szeroką skalę czasową w wykorzystywaniu tego surowca.

Jak czytamy w informatorze, najstarsze znaleziska z terenu ziem polskich, związane z tą dziedziną wytwórczości, liczą sobie 30-35 tys. lat. Wystawę, uporządkowaną chronologicznie, wieńczą przedmioty z wczesnego średniowiecza.
Łącznie zaprezentowano ok. 600 zabytków. Pochodzą one z terenu ziem polskich, a szczególnie licznie reprezentowane są znaleziska z regionu lubelskiego. Są też plansze, fotografie uzupełniające przedstawiony tu obraz dziejów wytwórczości przedmiotów z kości i poroża.
Zostały więc przypomniane najstarsze znaleziska - wrzecionowate groty oszczepów, wykonane z ciosów mamuta, znalezione w Jaskini Mamutowej w Wierzchowiu. Kości mamuta wykorzystywano też do konstruowania budowli. Na wystawie odnajdziemy rysunek rekonstrukcji takiej budowli szałasowej. Ślady tego typu obiektów powstałych ok. 23 tys. lat temu odnaleziono na terenie dzisiejszego Krakowa.
Wystawa prezentuje wyroby paleolitu, mezolitu, neolitu, epoki brązu, epoki żelaza. Możemy tu zaobserwować postęp w doskonaleniu technik obróbki poroża i kości, pojawiające się nowe wyroby, pomysłowość w maksymalnym wykorzystaniu ich kształtów np. kształtu poroża. Już najstarsze zabytki są ozdobione. Archeolodzy zwracają uwagę, że techniki obróbki poroża i kości były rozwinięte już w najodleglejszych czasach (surowce te potrafiono np. zmiękczyć).
Rogi zaopatrzone w metalowe okucia służyły za naczynia do picia. Szyto kościanymi igłami, włosy bądź odzież spinano kościanymi szpilami z ozdobną główką. Z poroża wytwarzano topory, kilofy, motyki, ale też figurki szachowe (na wystawie obejrzymy kopie takich XII-wiecznych figurek). Przykłady można mnożyć. Istniały warsztaty rogownicze; surowce i półwytwory pozostałe po jednym z nich (III-IV w.) również możemy zobaczyć na wystawie.
Elżbieta Skrzypek
"Nasz Dziennik" 2006-12-08

Autor: wa