Skansen w Rumszyszkach

Treść

"Wśród pięknych lasów i łąk zielonych szeroko nad błękitnym 'Kowieńskim Morzem' rozciągnionych..." położona jest niewielka miejscowość Rumszyszki. Omijając Kowno od północy autostradą A1, biegnącą z Kłajpedy do Wilna, 8 km za miastem zjeżdżamy w lokalną drogę prowadzącą w stronę osady. W tej niewielkiej miejscowości znajduje się największy na Litwie skansen.
Aby choć pobieżnie zwiedzić utworzoną na 176-hektarowej powierzchni ekspozycję, potrzeba kilku godzin. Trasy turystyczne tego gigantycznego muzeum to ok. 7 km dróg. Zgromadzono tu kilkaset zabytków budownictwa drewnianego - wiejskie chaty, zabudowania gospodarskie, młyny, kapliczki przydrożne i przydomowe, wiatraki i inne. Wnętrza wyposażono w sprzęt odpowiadający wiekowi obiektów. Przedstawiane tu eksponaty pochodzą z okresu od drugiej połowy XVIII do początków XX w. Ekspozycja podzielona została na cztery sektory prezentujące wszystkie regiony etnograficznej Litwy: Auksztotę (lit. AuksŠtaitija), Żmudź (lit. ZŠemaitija), Dzukiję (lit. Dzukija) i Suwalszczyznę (lit. Suvalkija).
W zabudowaniach ukazujących Auksztotę możemy obejrzeć niewystępujący nigdzie indziej budynek. Usytuowany jest on naprzeciw domu głównego, stanowi go alkierz - sypialnia z prawej strony dla panien, z lewej dla kawalerów. Te narożne pomieszczenia przedziela zbożowy spichlerz.
Charakterystyczne dla budownictwa Żmudzi jest połączenie wszystkich budynków w jeden kompleks gospodarczo-mieszkalny. Takie ułożenie na kształt podkowy całego domostwa zrozumiałe było dla tamtych terenów często nękanych różnorakimi najazdami.
Południowo-wschodnie rubieże Litwy zajmuje Dzukija. W ekspozycji z tego regionu możemy obejrzeć studnię, tzw. żurawia, i typowy dla tej części kraju płot utworzony z cieńszych gałęzi brzozy.
Dla gospodarstwa reprezentującego region Suwalszczyzny charakterystyczny jest dom pokryty pomarańczową dachówką z okiennicami w tym samym kolorze.
Różnice litewskich regionów (krain) widoczne są nie tylko w sposobie rozmieszczenia zabudowań, krycia dachów, stawianiu płotów oraz środków wykorzystywanych do ich budowy, ale w szczególności w zdobnictwie. Na szczególną uwagę zasługują przydomowe krzyże, okiennice i ganki. Ornament roślinny jest najczęstszym motywem wykorzystywanym w twórczości ludowej. Wychowani na łonie przyrody Litwini czerpali z niej inspirację do swojej twórczości i wykorzystywali ją jako wierny i łatwo dostępny wzorzec (model).
Agnieszka Nowosad
Nasz Dziennik 20-10-2003

Autor: DW