Represje wobec Kościoła przemyskiego

Treść

Poszerzeniem wiedzy nt. polityki represyjnej władz komunistycznych wobec Kościoła w Polsce z pewnością będzie książka Roksany Szczęch pt. "Aparat bezpieczeństwa wobec księży Kościoła rzymskokatolickiego diecezji przemyskiej w latach 1944-1954". Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa "Fort" w serii Monografie Przemyskie.

Publikacja jest poprawioną i poszerzoną pracą licencjacką Roksany Szczęch, absolwentki Instytutu Historii i Archiwistyki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu. Praca napisana pod redakcją dr. Janusza Kurtyki przedstawia realia dramatycznych wydarzeń w dziejach Polski związanych z instalacją reżimu komunistycznego, którego największym wrogiem na drodze podporządkowania społeczeństwa i realizacji polityki represyjnej wobec Narodu był Kościół katolicki.
Na tle antykościelnej polityki ówczesnych władz autorka ukazuje działania bezpieki prowadzone wobec Kościoła w diecezji przemyskiej. Swoje uwagi prezentuje na podstawie szczegółowych kwerend - przebadała archiwalia wytworzone przez struktury bezpieczeństwa i Urząd do spraw Wyznań, znajdujące się obecnie w Archiwum IPN w Rzeszowie, Archiwum Państwowym w Rzeszowie oraz Archiwum Andrzeja Zagórskiego - żołnierza AK, działacza WiN, który stworzył jedną z najpoważniejszych w Polsce prywatnych kolekcji dotyczących oporu przeciwko okupacji niemieckiej i sowieckiej. Przedstawia zarówno strukturę organizacyjną, jak i działalność komórek aparatu bezpieczeństwa powołanych specjalnie do walki m.in. z duchowieństwem diecezjalnym. Obok jednostek terenowych aparatu bezpieczeństwa i ich relacji z placówkami administracji państwowej poddaje analizie dokumentację sprawozdawczą resortu. Przedstawia zarówno inwigilujących - tajnych współpracowników, jak i prześladowanych, którzy znajdowali się w centrum zainteresowań UB - zarówno kurię biskupią, jak i Seminarium Duchowne w Przemyślu.
Jak napisał w przedmowie do książki dr Janusz Kurtyka, "praca jest bardzo interesującym przyczynkiem do badań nad strukturami państwa komunistycznego, jego polityką represyjną wobec narodu polskiego po 1944/1945 r. oraz nad formami stosowanego wobec tej presji oporu w Polsce południowo-wschodniej. Dla studiów nad problematyką strategii i taktyki organów bezpieczeństwa wobec Kościoła przemyskiego jest to praca pionierska poprzez analizę działań lokalnych na tle wytycznych ogólnopolskich oraz dzięki wykorzystaniu dla ukazania tego problemu źródeł archiwalnych wytworzonych przez rzeszowskie struktury organów bezpieczeństwa". Uzupełnieniem pracy są fotografie represjonowanych i ich prześladowców.
Mariusz Kamieniecki

Roksana Szczęch, Aparat bezpieczeństwa wobec księży Kościoła rzymskokatolickiego diecezji przemyskiej w latach 1944-1954, Wydawnictwo "Fort", Przemyśl 2006.

"Nasz Dziennik" 2006-03-23

Autor: ab