Premiera "Spartakusa"

Treść

W Operze Narodowej - Teatrze Wielkim w Warszawie dziś wieczorem odbędzie się premiera baletu "Spartakus" do muzyki Arama Chaczaturiana. Choreografię opracował Emil Wesołowski, autorem scenografii jest Boris F. KudlicŠka. Przy pulpicie dyrygenckim stanie Paweł Przytocki.
"Spartakus" - monumentalny balet o rozbudowanej wielowątkowej akcji, pełen ostrych spięć dramatycznych, to przełożona na język tańca opowieść o autentycznym powstaniu gladiatorów w Rzymie wywołanym przez Spartakusa, trackiego jeńca. Libretto Nikołaja Wołkowa oparte zostało na znanych faktach historycznych. Tytułowy bohater, jego żona Frygia i Krassus, dowódca legionów rzymskich, są postaciami autentycznymi. Naczelną ideą baletu jest walka o wolność pokazana przez pryzmat tragicznego powstania gladiatorów. "'Spartakus' był pomyślany przeze mnie jako monumentalna opowieść o potężnej lawinie antycznego powstania niewolników w obronie wolności człowieka, któremu chciałem w ten sposób oddać cześć swoim zachwytem i głębokim szacunkiem" - powiedział kompozytor.
Prapremiera baletu, która odbyła się 27 grudnia 1956 r. w Teatrze im. Kirowa w Leningradzie nie zakończyła się wielkim sukcesem, ale za to stała się początkiem wielkiego konfliktu między Leonidem Jakobsonem, autorem prapremierowej choreografii, a Chaczaturianem. Poszło o skróty, jakie bez zgody i wiedzy kompozytora poczynił Jakobson w partyturze baletu. Zakończyło się to tak wielką awanturą i głośnym skandalem, że panowie przestali sobie podawać rękę przy powitaniu. Wystawiony dwa lata później, 11 marca 1958 r., w moskiewskim "Bolszoj", w choreografii Igora Mojsiejewa, też nie okazał się wielkim sukcesem. Mimo sił i środków, jakie zaangażowano w jego realizację.
Dopiero trzecia, wystawiona dziesięć lat później, wersja choreograficzna opracowana we współpracy z kompozytorem przez Jurija Grigorowicza utrzymała się kilkanaście lat w repertuarze "Bolszoj". W kwietniu 1980 r. prezentowano właśnie tą inscenizację w Warszawie podczas gościnnych występów moskiewskiego teatru.
Polska premiera odbyła się 28 listopada 1968 r. na scenie warszawskiego Teatru Wielkiego w choreografii Jewgienija Czangi z Gerardem Wilkiem w roli tytułowej. Dyrygował Antoni Wicherek. Inscenizacja miała 52 przedstawienia. Po Warszawie balet, w choreografii Teresy Kujawy, wystawiła Opera Wrocławska. Premiera odbyła się 21 maja 1972 r. Tutaj "Spartakus" utrzymał się w repertuarze niemal przez dwa lata, osiągając liczbę 30 spektakli.
Adam Czopek

"Nasz Dziennik" 2005-11-17

Autor: ab