Poruszające misteria

Treść

Już jutro rozpocznie się okres Wielkiego Postu, w którym poprzez pokutę i nawrócenie mamy przygotować się do pełnego przeżycia misterium Zmartwychwstania. Jest ono największym wydarzeniem w historii zbawienia, dlatego właśnie opisy pojmania, męki i ukrzyżowania Jezusa Chrystusa, jakie znajdujemy w Ewangelii, od dawna silnie oddziaływały na wyobraźnię zarówno twórców, jak i prostego ludu.

Także w polskiej tradycji od wieków mocno utrwaliły się różne formy rozpamiętywania Pasji. Jedną z nich są misteria pasyjne, organizowane w polskich sanktuariach, klasztorach, seminariach duchownych, a nawet w parafiach i szkołach.
Zbiór scenariuszy polskich widowisk pasyjnych zawiera wydana właśnie przez "Apostolicum" książka Maksymiliana Adamskiego "Misteria polskie". Jest to kolejna, po "Jasełkach polskich" i "Dożynkach polskich", antologia opracowana przez tego autora. "Niniejszy wybór misteriów wielkanocnych - pasyjnych i rezurekcyjnych - ma na celu przyjście z pomocą organizatorom tych widowisk, a przede wszystkim teatrom amatorskim w mieście i na wsi, teatrom szkolnym, parafialnym, a także tym wszystkim wiernym, którzy - czytając i rozpamiętując - zapragną indywidualnie przeżyć drogę męki, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa" - pisze Maksymilian Adamski. I rzeczywiście, wśród dziewięciu tekstów zamieszczonych w antologii każdy czytelnik znajdzie taki, który przemówi do niego najbardziej.
W wyborze znalazł się pierwszy znany polski dramat misteryjny, napisany w XVI w. przez o. Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika z klasztoru jasnogórskiego, a także XX-wieczne utwory prezentujące w większości wierny, jedynie udramatyzowany zapis wydarzeń znanych z Ewangelii. Autor antologii wydobył je z zapomnienia, gdyż przez 50 lat teksty te nie były nigdzie publikowane, poza nielicznymi opracowaniami naukowymi. Wśród tych dramatów są m.in. "Judaszowa zbrodnia" Jana Akrzyńskiego, wydana w 1938 r. w Warszawie, "Skały Golgoty" Jana Baranowicza, określone jako "plątowisko misteryjne w czterech obrazach wierszem", widowisko "Pan zmartwychwstał" Józefa Domżała, wydane w 1934 r. w Miejscu Piastowym, "Pod mianem Judasza (człowiek, który sprzedał Boga)" Stefana Ludwika Gątarskiego czy "Opowieść pasyjna według Ewangelii i polskich pieśni kościelnych" ks. Jana Ziei z nutami melodii. Zbiór uzupełnia słowniczek trudniejszych wyrazów obcych oraz wykaz ważniejszych osób i miejsc, wymienionych w tekstach.
Jak wyznał sam autor antologii, jej przygotowanie wymagało iście benedyktyńskiej cierpliwości w przeszukiwaniu zbiorów bibliotek w różnych miejscach kraju. Ale ten trud się opłacił: dzięki niemu w przededniu Wielkiego Postu otrzymujemy pozycję, która pozwoli nam głębiej wejść w wielkie wydarzenia zbawcze.
Ewelina Igańska

"Misteria polskie. Antologia misteriów pasyjnych i rezurekcyjnych", wybór i opracowanie Maksymilian Adamski, wydawnictwo "Apostolicum", Ząbki 2006

"Nasz Dziennik" 2006-02-28

Autor: ab