Polskie skarby z Paryża
Treść
"Skarby kultury polskiej ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu" - to tytuł wystawy, która udostępnia publiczności cenne eksponaty. Dokumenty historyczne, rękopisy wybitnych twórców, dzieła sztuki, które przez wiele lat gromadziła najstarsza książnica polskiej emigracji, prezentowane są w Muzeum Narodowym w Krakowie.
- Wystawa jest zaskakująca. Wielu osobom wydaje się, że Biblioteka Polska w Paryżu ma w swoich zbiorach jedynie dokumenty i książki. Tu możemy się przekonać, że posiada wiele rycin, rysunków, bogatą kolekcję dzieł sztuki. Jesteśmy w 125. roku istnienia naszego muzeum. Warto zaznaczyć, że paryska instytucja jest starsza o 40 lat. U podstaw powstania obydwu legło pragnienie zachowania tożsamości narodowej - podkreśla Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Ekspozycja została podzielona na kilka części. Otwiera ją galeria reprodukcji wizerunków założycieli Towarzystwa Literackiego, które było zaczynem Biblioteki Narodowej w Paryżu. Znalazły się tutaj liczne dokumenty przybliżające widzowi dzieje tej wiekowej książnicy. Możemy się dowiedzieć, że została powołana 24 listopada 1838 roku dzięki Towarzystwu Literackiemu oraz Towarzystwu Pomocy Naukowej. Uroczystość otwarcia miała miejsce w roku następnym. - W 1853 roku na siedzibę pozyskano siedemnastowieczny pałac przy Quai d'Orleans nr 6 na Wyspie Świętego Ludwika. W tym budynku jesteśmy już 150 lat. Biblioteka zawsze prowadziła działalność kulturalną, zbierano polonika, przekazywane jako dary od rodzin czy też samych wybitnych Polaków. Posiadamy bogaty księgozbiór, rękopisy. Wiele rzeczy jest jeszcze niedostępnych dla publiczności, ponieważ nie upłynęło 50 lat od śmierci artysty - mówi Andrzej Niewęgłowski, komisarz wystawy, pracownik Biblioteki Polskiej w Paryżu.
Ekspozycja obejmuje około 350 muzealiów: obrazy, grafiki, których autorami są m.in. A. Orłowski, A. Kozakiewicz, R. Kochanowski, W. Ślewiński, J. Mioduszewski. Wśród dzieł monumentalnych warto wymienić pastel "Rycerz wśród kwiatów" L. Wyczółkowskiego. Tematykę batalistyczną podejmuje malarz J. Kossak.
Mamy również możliwość zobaczenia wyboru czasopism emigracyjnych. Cenne dokumenty historyczne to m.in. list królowej Bony do Papieża Pawła III, te związane z Powstaniem Listopadowym, a także z Legionem Polskim we Włoszech. Rękopisy literackie reprezentują m.in. "Dziady" cz. III czy list J. Słowackiego do A.E. Odyńca z 1829 roku. Wśród eksponatów znalazł się sztambuch Marii Szymanowskiej z autografami m.in. Bacha, Beethovena, Mozarta, Moniuszki, Chopina. Zobaczymy książki z prywatnej kolekcji A. Mickiewicza.
- W paryskiej bibliotece mamy bardzo dużo rzeźb i obrazów. Obok książek najważniejszą rzeczą są rękopisy i archiwa. Dysponujemy pamiątkami, które m.in. zostawił Władysław Mickiewicz po swoim ojcu. Na tej wystawie możemy zobaczyć np. kostur - laskę pielgrzyma Adama Mickiewicza - mówi Andrzej Niewęgłowski. - Wiele z prezentowanych rzeczy nie zostało jeszcze wyeksploatowanych od strony naukowej. Dla poszukiwaczy mogą stanowić inspirację - dodaje.
Celem ekspozycji jest pokazanie wyboru znakomitych kolekcji, dzieł sztuki, które nigdy nie były jeszcze prezentowane w Polsce. Chodzi również o przybliżenie dziejów Biblioteki Polskiej w Paryżu. Ułatwieniem dla zorganizowania ekspozycji były prace remontowe prowadzone przez kilka ostatnich lat w gmachu paryskiej instytucji. W związku z tym część dzieł mogła dotrzeć do Polski. - Zostały poddane gruntownej renowacji w pracowniach Zamku Królewskiego w Warszawie oraz w Bibliotece Narodowej, jeżeli chodzi o papiery. Muzealia wrócą do Paryża w idealnym stanie - podkreśla Jerzy Zass, prezes Warszawskiej Fundacji Kultury. - Ważnym elementem jest również fakt, że być może nasze działania doprowadziły do przyspieszenia decyzji związanej z określeniem statusu prawnego zbiorów w budynku biblioteki w Paryżu. Nie grozi niebezpieczeństwo, że rząd francuski mógłby to wszystko przejąć - dodaje.
Remont budynku biblioteki trwał prawie cztery lata. W czerwcu instytucja wznowiła swoją działalność. Odbyły się pierwsze konferencje, m.in. na temat Powstania Warszawskiego. Pod koniec września ruszy cykl kolokwiów. - Zaczynamy działać w odnowionym wyremontowanym budynku z klimatyzacją i odpowiednim oświetleniem. Jest także wspaniała sala, audytorium, ponieważ biblioteka to również spotkania z muzyką, polskimi kompozytorami, artystami - mówi Andrzej Niewęgłowski. - Tutaj na wystawie mamy eksponaty wspaniale odremontowane, ale to jest drobna część naszych muzealiów. Te, które zostały w Paryżu, potrzebują szybkiej konserwacji, szczególnie jeżeli chodzi o cenne papiery - dodaje.
Wystawa w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie, al. 3 Maja 1, czynna jest do 27 października. Po przerwie będzie można ją zobaczyć od 12 do 21 listopada.
Małgorzata Bochenek
"Nasz Dziennik" 14-09-2004
Autor: Ku8a