Polskie skarby z obczyzny

Treść

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie zaprasza na wystawę "Skarby kultury polskiej", gromadzącą przedmioty przywiezione z Muzeum Polskiego w Paryżu. Zbiory te są po raz pierwszy prezentowane poza granicami Francji. Polacy mają okazję zobaczyć m.in. jedno z pierwszych wydań dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich" i egzemplarz Biblii w tłumaczeniu ks. Wujka. Do Warszawy przyjechało ponad 300 eksponatów zebranych na emigracji.
Na wystawie znalazły się nie tylko dokumenty i rękopisy słynnych Polaków - Juliana Ursyna Niemcewicza, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Fryderyka Chopina, ale także inne cenne pamiątki, jak list królowej Bony do Papieża Pawła III czy akt detronizacji cara Mikołaja I jako króla Polski z 1831 roku. Ekspozycję ubogaciły także dokumenty związane z Legionem Mickiewicza we Włoszech w 1848 roku. Niewątpliwym rarytasem są rękopisy III części "Dziadów" Mickiewicza i "Przedświtu" Zygmunta Krasińskiego.
- Zwracam szczególną uwagę na list Stefana Batorego jeszcze jako wojewody siedmiogrodzkiego, pisany po łacinie do Chodkiewicza - podkreśla Janusz Odrowąż-Pieniążek, dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Jak zaznacza dyrektor, na wystawie znajduje się również bardzo ważny - opatrzony 50 pieczątkami - akt senatorów litewskich, dotyczący obrony granic. - Uważam, że biorę udział w jednej z najważniejszych wystaw, które zaistniały w czasie mojego 32-letniego dyrektorowania w muzeum literatury - dodaje.
Wystawa jest jedną z niewielu okazji, aby w Polsce zapoznać się z dorobkiem i działalnością największego i najstarszego ośrodka kulturalnego polskiej emigracji - Biblioteki Polskiej w Paryżu. Została ona założona w 1839 r. przez polskich emigrantów we Francji, po fiasku antyrosyjskiego powstania, które miało przynieść niepodległość. Zbiory zastępowały kolekcje utracone w kraju i tworzyły warsztat pracy naukowej do badań dziejów Polski za granicą. Biblioteka gromadziła spuściznę po politykach, żołnierzach i artystach - tworząc tym samym namiastkę Biblioteki Narodowej.
Druga część wystawy prezentuje malarstwo, rzeźbę, grafikę i rysunek. Można zobaczyć mało znane akwarele Cypriana Kamila Norwida, a także obrazy wybitnych polskich artystów XIX wieku: Józefa Chełmońskiego, Olgi Boznańskiej, Józefa Pankiewicza czy Leona Wyczółkowskiego.
- Symbolem wystawy i najcenniejszym jej obiektem malarskim jest obraz Leona Wyczółkowskiego "Rycerz wśród kwiatów" - mówi starszy kustosz dr Łukasz Kossowski. - Obraz powstał w roku 1904, a związany jest z wojną japońsko-rosyjską, która wzbudziła nadzieję na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Wyczółkowski namalował ten wielki pastel, z jednej strony nawiązując do legendy tatrzańskiej o rycerzach Bolesława Śmiałego, zaklętych w skałach Giewontu, którzy mają zmartwychwstać wówczas, kiedy Polska odzyska niepodległość, a z drugiej - do legendy swoich czasów, czyli do dramatu Stanisława Wyspiańskiego "Wesele". Tak więc ten groźny, średniowieczny rycerz przybiera formę chłopaka o pucołowatych policzkach dmącego w róg, przypominającego - jak się wydaje - Jaśka z dramatu Stanisława Wyspiańskiego.
Biblioteka Polska w Paryżu przechodziła różne koleje losu, niejednokrotnie była zmuszona do przechowywania zbiorów w trudnych warunkach. Tym więcej wysiłku kosztowało organizatorów wystawy skompletowanie najcenniejszych pamiątek i przywiezienie ich już odrestaurowanych do Polski.
Agnieszka Waszkiewicz

Wystawa jest czynna w warszawskim Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza na Rynku Starego Miasta 20 do końca lipca br.
Nasz Dziennik 7-05-2004

Autor: DW