Podniósł Białystok z gruzów

Treść

Otwarta niedawno w Galerii Sleńdzińskich w Białymstoku wystawa "Żyć architekturą. Stanisław Bukowski (1904-1979) - w sto piątą rocznicę urodzin i trzydziestą rocznicę śmierci" prezentuje sylwetkę tego wybitnego architekta oraz jego projekty architektoniczne związane z powojenną odbudową i restauracją zabytków Białegostoku i innych miast dawnego województwa białostockiego.

- Na wystawie prezentowane są w większości projekty Stanisława Bukowskiego, które pochodzą ze zbiorów prywatnych, jak też ze zbiorów Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku, tutejszych Archiwum Państwowego oraz Muzeum Podlaskiego - powiedział nam Sebastian Wicher, kurator wystawy. Oprócz projektów na ekspozycji można też obejrzeć fotografie budynków, które odbudowywał Bukowski, artykuły jego autorstwa oraz zdjęcia z życia osobistego architekta. Wystawa ukazuje Stanisława Bukowskiego również jako artystę plastyka, który tworzył m.in. piękne akwarele, rysunki i szkice. - Ekspozycja oprócz tego, że ma za zadanie pokazać mieszkańcom Białegostoku, czy szerzej województwa, osobę Stanisława Bukowskiego, jednego z głównych architektów, dzięki którym cieszyć się możemy dziś pięknie odbudowaną po wojnie zabytkową architekturą, chcemy też, by była głosem w dyskusji na temat obecnej kondycji architektury Białegostoku, która moim zdaniem nie jest najlepsza - mówi Sebastian Wicher z Biura Kultury i Ochrony Zabytków Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Dyskusję na ten ważny dla miasta temat wzbudzi zapewne książka - monografia dotycząca życia i twórczości Stanisława Bukowskiego, która ma być wydana niedługo po zamknięciu wystawy, tj. 14 czerwca, nakładem białostockiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. Władze Białegostoku zdecydowały się zrekonstruować pierzeje położonego w centrum miasta rynku, przebudować zgodnie z projektami Bukowskiego stworzonymi przez niego jeszcze w latach 50. ubiegłego wieku. Ówczesne władze komunistyczne miasta było stać na realizację jedynie ich ułamka. Nie dopuściły też one do powstania tak potrzebnych katolickiemu społeczeństwu budowli, projektu Bukowskiego, jak m.in. kościoły w Pogorzałkach (1946 r.), Czarnej Białostockiej (1957 r.), Puchałach (1950 r.) czy dom zdrowia i kultury w Chlebiotkach (1957 r.), który został tak sprytnie zaprojektowany, aby można go było łatwo przerobić na kościół.
Stanisław Bukowski wraz z żoną Placydą Siedlecką (wybitną malarką) przyjechał do Białegostoku z Wilna w roku 1945. Bukowski zatrudniony był na stanowisku asystenta prof. Romualda Gutta w Miejskim Biurze Urbanistycznym. Białystok w czasie wojny został kompletnie zniszczony, więc architekci mieli tu wiele do zrobienia. Władze komunistyczne nie posiadały własnych kadr, które byłyby w stanie podnieść z gruzów polskie miasta, zmuszone więc były wykorzystywać do tego osoby "niepewne politycznie", jednak dobrze wykształcone na przedwojennych uniwersytetach. Jedną z takich osób był Stanisław Bukowski. Rozpoczął on pracę w Białymstoku jako jeden z trzech architektów, w rękach których spoczywały wszystkie problemy projektowo-budowlane całego województwa białostockiego. Zatrudniony został w Pracowni Konserwacji Zabytków Architektury, która kierowała pracami przy odbudowie i konserwacji szeregu zabytków tak w Białymstoku, jak i na terenie województwa. Największą pracą prowadzoną pod kierownictwem Bukowskiego była odbudowa wspaniałego Pałacu Branickich w Białymstoku (1946-1955) wraz z przywróceniem mu wystroju architektonicznego z połowy XVIII wieku. Bukowski projektował również odbudowę i rekonstrukcję większości zabudowy miejskiej centrum Białegostoku. Drugą główną dziedziną jego twórczości była architektura sakralna. Objął on m.in. kierownictwo nad pracami przy ukończeniu budowy kościoła św. Rocha w Białymstoku, rozpoczętej w latach 20. XX w. według znanego w całym świecie architektur, projektu Oskara Sosnowskiego. Projektował również m.in. odbudowę klasztoru Sióstr Miłosierdzia przy Rynku Kościuszki, kościołów w Choroszczy, w Krypnie czy pofranciszkańskiego kościoła klasztornego w Drohiczynie. Poza działalnością ściśle zawodową zajmował się również dydaktyką (w latach 1946-1952) jako nauczyciel projektowania w liceum (później technikum) Budowlanym w Białymstoku. Stanisław Bukowski zmarł w Białymstoku. Pochowany został wraz z żoną i synem na cmentarzu św. Rocha.
Adam Białous
"Nasz Dziennik" 2009-05-18

Autor: wa