Pamięć sowieckiej agresji

Treść

W Klubie Garnizonowym w Jarosławiu otwarto wystawę pt. "Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu 1939-1941". Poniedziałkowy wernisaż ubogaciła tematycznie promocja wydawnictwa rzeszowskiego IPN pod redakcją Tomasza Berezy - "Lwowskie pod okupacją sowiecką 1939-1941".

O tym, że sprawa Katynia jest stale obecna w naszej świadomości i nie może być wymazana z pamięci Europy - mówił w grudniu 1993 r. Ojciec Święty Jan Paweł II. Mimo upływu lat ten krwawy, wciąż nieosądzony sprawiedliwie okres martyrologii Narodu Polskiego nadal głęboko tkwi w świadomości Polaków. Rozmiar tamtych tragedii ukazuje wystawa przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej IPN w Rzeszowie. Ekspozycja przedstawia materiały dotyczące m.in. działań czerwonoarmistów na obszarze dawnego województwa lwowskiego, w szczególności zaś w powiatach: lubaczowskim, jarosławskim, przemyskim, sanockim i leskim. Akcentuje zagadnienia związane z sowieckimi represjami wobec żołnierzy Wojska Polskiego i ludności cywilnej.
Historycy IPN zaprezentowali też szereg materiałów dokumentujących zbrodniczą działalność NKWD, deportacje w głąb Rosji, a także listę nazwisk ponad 300 oficerów WP i policji z terenów dzisiejszego Podkarpacia zbrodniczo zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze. Ekspozycję uzupełniają zdjęcia i plansze ukazujące planową sowietyzację wszystkich dziedzin życia - gospodarki, kultury, oświaty, ponadto wspomnianą już zbrodnię katyńską, a także zakrojoną na szeroką skalę walkę z Kościołem. Większość dokumentów pokazanych na wystawie ujrzała światło dzienne dopiero przed kilku laty. Agresja sowiecka na Polskę 17 września 1939 r. zapoczątkowała falę planowej eksterminacji Narodu Polskiego. Szczególnie dotkliwie odczuli to mieszkańcy Przemyśla, przedzielonego rzeką San między okupantów sowieckiego i niemieckiego.
Wystawa dokumentuje też działania operacyjne NKWD, tworzenie struktur sowieckiego aparatu bezpieczeństwa oraz licznych agentur, co zmierzało w kierunku podporządkowania Polski i sparaliżowania wszelkich przejawów oporu wobec czerwonoarmistów. Na okupowanych terenach brutalnej kontroli poddano wszystkie dziedziny życia i aktywności społecznej. Z urzędów i szkół wycofywano język polski, wprowadzano sowieckie ustawodawstwo karne umożliwiające stosowanie represji wobec każdego, kto sprzeciwiał się "jedynie słusznej władzy".
Ekspozycję "Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu 1939-1941", przygotowaną przez rzeszowski IPN oraz Klub Garnizonowy w Jarosławiu, można zwiedzać do 10 lipca br. Rozmiar represji sowieckich dokumentuje także zaprezentowana podczas otwarcia wystawy książka pod redakcją Tomasza Berezy "Lwowskie pod okupacją sowiecką 1939-1941" przedstawiająca realia okupacji: m.in. przebieg kampanii wrześniowej, instalację władzy sowieckiej, losy osób wcielonych siłą do Armii Czerwonej, zesłanych do łagrów bądź deportowanych w głąb ZSRS, a także działania Sowietów wobec Kościoła.
Mariusz Kamieniecki

"Nasz Dziennik" 2006-06-14

Autor: ab