Pamiątka od piramid trwalsza

Treść

W "Galerii Zielonej" Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie oglądać można wystawę poświęconą Janowi Zamoyskiemu i jego czasom. Przez pryzmat starodruków, publikacji współczesnych (w tym reprintów dzieł literackich, historycznych) i innych zasobów bibliotecznych - choćby kopii grafik, obrazów, map, a także fotografii, zarysowana została epoka renesansu i na jej tle postać Jana Zamoyskiego.
Wystawą tą Biblioteka im. Hieronima Łopacińskiego postanowiła upamiętnić 400. rocznicę śmierci tego męża stanu, dyplomaty, wodza, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, protektora humanizmu. Wielowymiarowość działań Jana Zamoyskiego ukazują już choćby niektóre tytuły działów wystawy: "W todze polityka", "W zbroi wodza", "Przyjaciel muz i nauk". Jan Zamoyski był też twórcą drugiej w Polsce (po Radziwiłłowskiej) ordynacji. Przetrwała ona trzy i pół wieku. Jej stolicą stał się Zamość - miasto twierdza, rezydencja, centrum kulturalne, handlowe, ośrodek naukowy. W dziale "Pamiątka od piramid trwalsza" zapoznamy się z koncepcją tego renesansowego "miasta idealnego", założonego właśnie przez Jana Zamoyskiego, a zbudowanego według planów Bernarda Morandy - w jednolitym stylu, na planie pięciokąta, z przecinającymi się pod kątem prostym ulicami, otoczonego pierścieniem bastionowych fortyfikacji z bramami.
Założenie Akademii Zamojskiej i drukarni uczyniło z miasta ośrodek nauki i kultury. Dział "Przyjaciel muz i nauk" przypomina m.in. publikacje profesorów Akademii Zamojskiej i podręczniki akademickie (w tym podręcznik gramatyki łacińskiej, jeden z trzech najstarszych znanych druków zamojskich).
Starodruki prezentowane w różnych działach wystawy pochodzą z drukarni Akademii Zamojskiej, z drukarni krakowskich i innych - polskich i zagranicznych. Kierują one uwagę m.in. na literaturę renesansu w Polsce. Jak przypominają organizatorzy, Jan Zamoyski był mecenasem Jana Kochanowskiego, Szymona Szymonowica, wielu innych pisarzy i uczonych.
Zmarł 3 czerwca 1605 r. Pochowany został w kaplicy kolegiaty zamojskiej. Jego płytę nagrobną przypomina fotografia, przy której znajdziemy przywołane przez organizatorów słowa ks. Stanisława Grochowskiego poświęcone pośmiertnie Janowi Zamoyskiemu: "Żegnam cię już ojczyzno, nad którą milszego/ Nie miałem nic po Bogu, nic poważniejszego".
Elżbieta Skrzypek, Lublin

"Jan Zamoyski (1542-1605) i jego czasy" - wystawę w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Lublinie (ul. Narutowicza 4) oglądać można do 30 czerwca br., w poniedziałki, środy i piątki w godz. 11.00-18.00, we wtorki i czwartki w godz. 8.00-15.00. Oprowadzanie grup zorganizowanych po uprzednim telefonicznym ustaleniu terminu z Działem Zbiorów Specjalnych, tel. 534 79 81.

"Nasz Dziennik" 2005-06-13

Autor: ab