Odzyskane i darowane

Treść

"Oddane-Darowane. 15 lat Fundacji XX. Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie" to wystawa, na której zaprezentowano około 40 obiektów odzyskanych w ciągu ostatnich piętnastu lat przez Fundację Książąt Czartoryskich. Ekspozycję zorganizowano w budynku Arsenału Muzeum XX. Czartoryskich w Krakowie.
Jak zaznacza Adam Zamoyski, prezes Fundacji, eksponowane obiekty można podzielić na trzy grupy. - Darowane przez osoby trzecie, dary czy depozyty członków rodziny, w tym archiwalia, korespondencje. Trzecią i najważniejszą kategorię stanowią odzyskane obiekty, które zostały zrabowane z kolekcji podczas wojny - podkreśla Adam Zamoyski. Prezes Fundacji wyraża przekonanie, że dzięki staraniom wielu osób jeszcze więcej skarbów kultury wróci do kraju. - Ta wystawa ma na celu pokazanie dobroczynności, może przyczynić się do odzyskania kolejnych cennych obiektów - zaznacza Adam Zamoyski.
Przedmioty ofiarowane przez rodziny Czartoryskich i Zamoyskich stanowią grupę najliczniejszą. Wśród nich są m.in. "Portret Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej" oraz szklane klisze fotograficzne ze scenami rodzajowymi.
Prezentowane na wystawie obiekty, zagrabione w czasie II wojny światowej, a zwrócone do Kolekcji Czartoryskich przez światowe muzea, to np. makata perska wykonana z nici jedwabnych i metalowych w 2. połowie XVI w. Cennym dziełem jest jedwabny kobierzec, zwany "polskim", z XVIII wieku. Do tej grupy należy również portret mężczyzny pędzla malarza Jana Mostaerta, który po raz pierwszy zaprezentowano szerokiej publiczności.
Przed piętnastu laty praprawnuk księżnej Izabeli, Adam Karol Czartoryski podjął przeszło dwustuletnią tradycję muzealniczą rodu Czartoryskich. Stworzył Fundację, której podstawowym celem jest ochrona zbiorów i nieruchomości Czartoryskich oraz udostępnianie ich społeczeństwu. Cel ten realizowany jest m.in. przez poszukiwanie i rewindykację obiektów zaginionych, a także przez uzupełnianie zbiorów. Fundacja została powołana w 1991 r. przy Muzeum Narodowym w Krakowie, które o kolekcję Czartoryskich dbało od 1950 roku.
"Należy wyrazić nadzieję, że Fundacja, która - z woli jej założyciela - jest spadkobierczynią wielkiej idei Izabeli Czartoryskiej zachowania dla przyszłości dzieł sztuki, świadectw kultury i pamiątek historii Polski, pozostanie ich skarbnicą i nadal będzie wzbogacana znakomitymi darami, a dotkliwe straty wojenne będą z czasem coraz bardziej maleć. Ukoronowaniem tego procesu stałby się powrót do Krakowa 'Portretu młodzieńca' Rafaela. Tego życzymy Fundacji z okazji jej piętnastolecia, a także Krakowowi i Polsce" - pisze w folderze towarzyszącym wystawie Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Ekspozycja czynna będzie do 14 maja.
Małgorzata Bochenek

żródło: "Nasz Dziennik" 2006-04-23

Autor: mj