Odkrywając humor Pana Jezusa (1) Ludzka zachłanność i zapalczywość
Treść
Gorzki komizm przedstawionej sytuacji opiera się na żałosnym zaślepieniu nielitościwego sługi. Nie chce odpuścić długu, mimo że sam właśnie przestał być dłużnikiem na niezliczenie razy większą kwotę.
Dlatego podobne jest królestwo niebieskie do króla, który chciał rozliczyć się ze swymi sługami. Gdy zaczął się rozliczać, przyprowadzono mu jednego, który mu był winien dziesięć tysięcy talentów. Ponieważ nie miał z czego ich oddać, pan kazał sprzedać go razem z żoną, dziećmi i całym jego mieniem, aby tak dług odzyskać. Wtedy sługa upadł przed nim i prosił go: „Panie, miej cierpliwość nade mną, a wszystko ci oddam”. Pan ulitował się nad tym sługą, uwolnił go i dług mu darował. Lecz gdy sługa ów wyszedł, spotkał jednego ze współsług, który mu był winien sto denarów. Chwycił go i zaczął dusić, mówiąc: „Oddaj, coś winien!”. Jego współsługa upadł przed nim i prosił go: „Miej cierpliwość nade mną, a oddam tobie”. On jednak nie chciał, lecz poszedł i wtrącił go do więzienia, dopóki nie odda długu. Współsłudzy jego, widząc, co się działo, bardzo się zasmucili. Poszli i opowiedzieli swemu panu wszystko, co zaszło. Wtedy pan jego wezwał go przed siebie i rzekł mu: „Sługo niegodziwy! Darowałem ci cały ten dług, ponieważ mnie prosiłeś. Czyż więc i ty nie powinieneś był ulitować się nad swoim współsługą, jak ja ulitowałem się nad tobą?”. I uniesiony gniewem pan jego kazał wydać go katom, dopóki mu całego długu nie odda. Podobnie uczyni wam Ojciec mój niebieski, jeżeli każdy z was nie przebaczy z serca swemu bratu (Mt 18, 23–35).
W tej przypowieści na zasadzie analogii ukazane jest miłosierdzie Boże i jego związek z postawą ludzi wobec siebie nawzajem. Przekaz jest prosty: chcąc uzyskać przebaczenie od Boga, należy przebaczać innym. I tak On zawsze ma nam do przebaczenia wielokroć więcej niż my innym ludziom. W takiej sytuacji absurdem jest nie przebaczyć.
Cała przypowieść zakłada istnienie jakiejś kosmicznej sieci długów i darowań łączącej nasze sprawy z ludźmi z naszymi sprawami z Panem Bogiem. Właśnie taka perspektywa ukazuje prawdziwe proporcje tych relacji. Gorzki komizm przedstawionej sytuacji opiera się na żałosnym zaślepieniu nielitościwego sługi. Nie chce odpuścić długu, mimo że sam właśnie przestał być dłużnikiem na niezliczenie razy większą kwotę. Ten kontrast ukazuje bolesną prawdę o ludzkiej naturze: śmiesznie małostkowej, absurdalnie niepomnej na własną sytuację i własne problemy przy jednoczesnym tworzeniu ich innym. Ukazanie tego zachowanie w perspektywie relacji do Pana Boga wyostrza tylko jego śmieszną i godną politowania małostkowość. Słuchając opowiadania, zostajemy uniesieni ponad czysto ludzką perspektywę nielitościwego sługi, co pozwala nam zobaczyć całą jej miałkość. Pozostają zadziwienie ludzką ograniczonością i głupotą, jak i niesmak. Jednocześnie otwiera się nowy horyzont poznawczy: w zachowaniu tego sługi możemy ewentualnie rozpoznać nasze postępowanie wraz z jego śmiesznością i bezzasadnością. W ten sposób duży kontrast między dwoma zobowiązaniami nielitościwego sługi w zestawieniu z jego postawą wobec własnego dłużnika i z zachowaniem jego wierzyciela zwiększa retoryczną moc przekazu. Słuchacz nie ma wątpliwości, po czyjej stronie jest racja. Bez zastanowienia staje przeciw nielitościwemu słudze. Efekt wzmaga komiczne przedstawienie zachłanności i zapalczywości tego sługi: chwyta on swego dłużnika i zaczyna dusić! Jakie to żałosne! Śmieszne w swej małostkowości! Cała sytuacja otwiera jednoznacznie na szeroką, Bożą perspektywę przebaczenia – ale i Bożego oczekiwania, by weszli w nią wszyscy ludzie.
Fragment książki Odkrywając humor Pana Jezusa
Bernard Sawicki OSB – absolwent Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (teoria muzyki, fortepian). Od 1994 r. profes opactwa tynieckiego, gdzie w r. 2000 przyjął święcenia kapłańskie, a w latach 2005-2013 był opatem. Studiował teologię w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz w Ateneum św. Anzelma w Rzymie, gdzie obecnie wykłada. Autor felietonów Selfie z Regułą. Benedyktyńskie motywy codzienności oraz innych publikacji.
Żródło: cspb.pl, 26
Autor: mj