Odejścia i powroty

Treść

Najnowsza premiera w Teatrze Ateneum zapowiada się jako spektakl z pewnością pobudzający do dyskusji, zwłaszcza na tematy polityczne, w tym na temat sprawowania władzy. I jak by na to nie spojrzeć, nawet przy całkowitym zastrzeganiu się twórców spektaklu, a przede wszystkim samego autora Vaclava Havla, że sztuka jest wolna od wątków autobiograficznych, to przecież i tak nikt w to nie uwierzy. Skoro głównym bohaterem swojej sztuki uczynił Havel byłego kanclerza, czyli najważniejszą osobę w jakimś bliżej nieokreślonym państwie postkomunistycznym (nie wymienia się tu Czech), którego czas kanclerski zakończył się i trzeba opuścić rezydencję dotąd zajmowaną, no to skojarzenia widza są dość jednoznaczne. Vaclav Havel sprawujący w latach 1989--2003 funkcję prezydenta kraju posiadł tak bogatą paletę doświadczeń w zakresie sprawowania władzy i towarzyszących jej rozmaitych kontekstów, w tym zmiany ustroju (zaczął przecież być prezydentem jeszcze Czechosłowacji, a kończył jako prezydent Czech), że jako sprawny dramaturg miał z czego korzystać i do czego się odnieść. Powstała zatem sztuka w pewnym sensie podsumowująca karierę polityczną i życie prywatne byłego kanclerza - prezydenta. Także i sfera życia rodzinnego, osobistego głównego bohatera sztuki, którego gra Piotr Fronczewski, nasuwa nieodparcie skojarzenia z życiem prywatnym Havla. U boku kanclerza jest bowiem jego wieloletnia przyjaciółka. Tę główną rolę kobiecą kreowaną w przedstawieniu przez znakomitą aktorkę Halinę Łabonarską, napisał Havel specjalnie dla swojej żony. Widz ma zatem powody odbierać "Odejścia" w dużej mierze przez pryzmat wątków autobiograficznych autora sztuki. Oczywiście, w koniecznym nawiasie pewnego dystansu. Tym bardziej że sztuka jest gatunkiem zbliżonym do komedii, choć odejścia zazwyczaj nie bywają wesołe. W przypadku Havla jest to zarazem powrót. Powrót do teatru po dwudziestoletniej przerwie. W wyreżyserowanym przez Izabellę Cywińską spektaklu wystąpią m.in. Krystyna Tkacz, Barbara Horawianka (na zmianę z Danutą Szaflarską), Sylwia Zmitrowicz, Maria Niklińska, Grzegorz Damięcki, Artur Barciś, Jan Matyjaszkiewicz, Marian Opania i inni. Premiera jutro. Należy dodać, iż tą premierą Teatr Ateneum inauguruje obchody swoich osiemdziesiątych urodzin. Temida Stankiewicz-Podhorecka "Nasz Dziennik" 2008-11-13

Autor: wa