Obchody 70-lecia COP
Treść
Pod patronatem prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Sandomierzu obchodzono uroczyście 70. rocznicę utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego, największego przedsięwzięcia ekonomicznego II RP. - Krytyków tej inicjatywy nie brakło, ale ta nadzieja, ta myśl i ta koncepcja, sięgająca daleko w przyszłość, w pokolenia, które nadejdą, porwała jednak i zjednoczyła serca decydentów i potrafili oni w wielkiej zgodzie wyasygnować ogromne kwoty z budżetu państwa, żeby budować Polskę nie na ówczesne "dziś", lecz na ówczesne "jutro" - wskazał w homilii ordynariusz sandomierski ks. bp Andrzej Dzięga.
Na miejsce inauguracji obchodów, które zainicjowało miasto Stalowa Wola z zamiejscowym Wydziałem Nauk o Społeczeństwie KUL, Sandomierz wybrany został dlatego, że miał być stolicą COP. Rozpoczęła je Msza św. koncelebrowana w bazylice katedralnej pod przewodnictwem ks. bp. Andrzeja Dzięgi, ordynariusza sandomierskiego w intencji twórców COP oraz społeczności miast kultywujących jego tradycje.
W sobotnich uroczystościach na Zamku Kazimierzowskim wzięli udział przedstawiciele rządu, parlamentarzyści, przedstawiciele władz czterech województw oraz szesnastu miast wchodzących niegdyś w skład COP: Kielc, Nowej Dęby, Ostrowca Świętokrzyskiego, miejscowości Pionki, Poniatowej, Sandomierza, Radomia, Lublina, Dębicy, Rzeszowa, Stalowej Woli, Tarnobrzega, Żabna, Tarnowa i Sanoka. Prezydenci i burmistrzowie wymienionych miast podpisali deklarację o woli współpracy w pokonywaniu problemów i tworzeniu z tych miast dynamicznie rozwijających się ośrodków gospodarczych, naukowych i kulturalnych. Zadeklarowali, że będą podejmować wspólne działania, aby sprawy miast były właściwie dostrzegane i rozumiane zarówno przez rząd i parlament, jak też na forum unijnym. Minister Przemysław Gosiewski zapewnił o przychylności rządu dla tego rodzaju inicjatyw, które zgodnie z duchem i wizją twórcy COP, Eugeniusza Kwiatkowskiego, zmierzać będą do równomiernego rozwoju wszystkich regionów Polski.
Z okazji jubileuszu wystawę historyczną pt. "COP w dokumencie i fotografii archiwalnej" przygotował w sandomierskim ratuszu Urząd Miejski oraz Archiwum Państwowe w Kielcach Oddział w Sandomierzu i Stowarzyszenie "Pamięć i Solidarność".
Centralny Okręg Przemysłowy, budowany w południowo-centralnych dzielnicach Polski w latach 1936-1939, był ośrodkiem zakładów przemysłu ciężkiego. Celem COP było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu. Zanim wybuch II wojny światowej przekreślił szansę rozwoju Polski, jaką był rozkwit COP, zrealizowano wiele inwestycji, stworzono 55 tys. nowych miejsc pracy w dużych zakładach przemysłowych i 36 tys. w małych i średnich, w rzemiośle ponad 6 tys., a w placówkach handlowych - 10 tysięcy. Powstały też nowe ośrodki przemysłowe, jak Stalowa Wola czy Nowa Dęba.
W ramach inwestycji w COP w latach 1937-1939 powstały m.in. Zakłady Południowe w Stalowej Woli (późniejsza Huta Stalowa Wola), Państwowe Zakłady Lotnicze w Mielcu, Wytwórnia Silników Nr 2 w Rzeszowie, Fabryka Opon "Stomil" w Dębicy, fabryki broni w Sanoku, Radomiu i Starachowicach, wytwórnie amunicji w Kraśniku, Jawidzu pod Lubartowem, Dębie w Tarnobrzeskiem.
Alicja Trześniowska, Sandomierz
"Nasz Dziennik" 2007-05-07
Autor: wa