Nowy Trybunał Stanu

Treść

Na wczorajszym posiedzeniu Sejm wybrał nowy skład Trybunału Stanu liczącego osiemnastu członków, w tym jego dwóch wiceprzewodniczących. Szefem TS z urzędu jest pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Zadaniem Trybunału jest ewentualne osądzenie najwyższych przedstawicieli państwa za naruszenie Konstytucji lub innych ustaw.
Kandydatów na członków Trybunału Stanu zgłosiły wszystkie kluby poselskie na zasadzie parytetu. Posłowie głosowali nad całą listą kandydatów, którzy zostali wybrani większością 441 głosów, przy 2 przeciw i 6 wstrzymujących się. Członkami zostali: Ewa Gruza, Janusz Margasiński, Zbigniew Cichoń, Krzysztof Śmieja, Andrzej Grabiński (zgłoszeni przez PiS), Roman Nowosielski, Dariusz Kijowski, Andrzej Buczkowski, Lech Adamczyk (zgłoszeni przez PO), Róża Żarska, Henryka Dzido (zgłoszeni przez Samoobronę), Jacek Majchrowski, Sylweriusz Królak (zgłoszeni przez SLD), Jan Maria Jackowski, Michał Lizak (zgłoszeni przez LPR) oraz Krzysztof Śniegocki (zgłoszony przez PSL). Na zastępców przewodniczącego Trybunału Stanu wybrani zostali: Jan Olszewski (rekomendacja PiS) oraz Stanisław Owczarek (rekomendacja PO). Przewodniczącym TS jest z urzędu pierwszy prezes Sądu Najwyższego, którym jest obecnie Lech Gardocki.
Trybunał Stanu sądzi najwyższych przedstawicieli państwa za naruszenie Konstytucji lub innych ustaw. W obecnej kadencji zapewne odegra ważną rolę, ponieważ dwie komisje śledcze w swoich raportach ogłoszonych we wrześniu wnioskowały o postawienie przed TS kilku osób. Zdaniem komisji ds. PKN Orlen, przed Trybunałem powinni stanąć: prezydent Aleksander Kwaśniewski, były premier Leszek Miller, były minister skarbu Wiesław Kaczmarek, była minister sprawiedliwości Barbara Piwnik, marszałek Sejmu i były szef MSZ Włodzimierz Cimoszewicz oraz były minister skarbu Emil Wąsacz. Natomiast komisja ds. prywatyzacji PZU chce, by przed TS odpowiadali za naruszenia prawa przy prywatyzacji ubezpieczyciela byli ministrowie skarbu: Emil Wąsacz i Aldona Kamela-Sowińska. Planowane powołanie Komisji Prawdy i Sprawiedliwości, która ma rozliczyć inne afery, na pewno wydłuży tę listę.
ZB

Kompetencje Trybunału Stanu
Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą: prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów, prezes Narodowego Banku Polskiego, prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, osoby, którym prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem, naczelny dowódca Sił Zbrojnych. W pewnym zakresie również posłowie i senatorowie. Niepiastowanie już danego urzędu nie stanowi przeszkody w pociągnięciu do odpowiedzialności. Ściganie jest możliwe w ciągu 10 lat od popełnienia czynu. Trybunał Stanu może orzec m.in. pozbawienie praw wyborczych, utratę mandatu parlamentarnego, zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych, a także - za przestępstwa opisane w kodeksie karnym - kary przewidziane przez ten kodeks.
ZB

Jan Olszewski, zastępca przewodniczącego TS - rekomendowany przez PiS
Urodził się w 1930 r. w Warszawie w rodzinie związanej z tradycjami PPS. W latach okupacji niemieckiej od 1943 r. Olszewski brał udział w konspiracji harcerskiej Szare Szeregi. W 1953 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1957 r. rozpoczął aplikację adwokacką zakończoną zdaniem egzaminu adwokackiego w 1962 r. W tym samym czasie działał w skupiającym opozycyjną wobec komunistycznych władz grupę warszawskiej inteligencji Klubie Krzywego Koła, który później został przekształcony w lożę masońską. W pierwszych wolnych wyborach w 1991 r. do Sejmu Olszewski został wybrany z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum. 5 grudnia powołano go na stanowisko premiera rządu RP. Rząd Olszewskiego został obalony w nocnym głosowaniu z 4 na 5 czerwca 1992 r. w związku z wykonywaniem przez ministra Antoniego Macierewicza uchwały Sejmu o ujawnieniu konfidentów Służby Bezpieczeństwa zajmujących stanowiska w najwyższych władzach państwa.

Stanisław Owczarek, zastępca przewodniczącego TS - rekomendowany przez PO
Urodził się w 1952 r. W 1975 r. ukończył prawo na Uniwersytecie Łódzkim. Był sędzią Sądu Rejonowego w Łodzi. Obecnie jest wizytatorem w Okręgowej Izbie Adwokackiej w Łodzi i sędzią Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej.

Lech Adamczyk, członek TS - rekomendowany przez PO
Urodził się w 1947 r. we Wrocławiu. Ukończył prawo na Uniwersytecie Wrocławskim. Był członkiem Unii Demokratycznej, a następnie Unii Wolności. Przez trzy kadencje radny rady miejskiej Wrocławia.

Andrzej Buczkowski, rekomendowany przez PO
Urodził się w 1938 r. w Krakowie. W 1961 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był członkiem komisji do weryfikacji pracowników Służby Bezpieczeństwa w Krakowie. Ekspert przy pracach sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności MSW.

Zbigniew Jan Cichoń, członek TS - rekomendowany przez PiS
Urodzony w 1952 r. w Częstochowie. Ukończył prawo i administrację na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zasiadał już w Trybunale Stanu. Od 1993 r. wiceprzewodniczący Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie, od 1996 r. członek Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie.

Henryk Dzido, członek TS - rekomendowany przez Samoobronę
Urodził się w 1941 r. w Adamowie. W 1963 r. ukończył studia na Wydziale Prawa UMCS w Lublinie. Obrońca sądowy, działaczy Samoobrony. W latach 2001-2005 senator V kadencji.

Andrzej Grabiński, członek TS - rekomendowany przez PiS
Urodził się w 1956 r. we Wrocławiu. W 1979 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim. W maju 2004 r. został powołany na przewodniczącego Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

Ewa Gruza, członek TS - rekomendowana przez PiS
Urodziła się w 1961 r. w Warszawie. W 1984 r. ukończyła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie od tego czasu pracuje. W 1993 r. obroniła doktorat, a w 2003 r. uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk prawnych. W okresie od września do grudnia 2004 r. była doradcą sejmowej Komisji Śledczej ds. PKN Orlen.

Jan Maria Jackowski, członek TS - rekomendowany przez LPR
Urodził się w 1958 r. w Olsztynie. W latach 1976-1982 studiował historię, doktryny polityczne i prawne oraz dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1982 r. uzyskał dyplom magistra historii na UW. W 2002 r. Instytut Pamięci Narodowej nadał mu status pokrzywdzonego. Jest autorem wielu książek z zakresu mediów, funkcjonowania państwa oraz najnowszej historii Polski. W latach 1997-2001 był posłem na Sejm i przewodniczył pracom sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Były przewodniczący Rady Miasta Stołecznego Warszawy.

Dariusz Kijowski, członek TS - rekomendowany przez PO
Urodził się w 1955 r. w Białymstoku. Studia prawnicze ukończył w 1978 r. w tamtejszej filii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1985 r. uzyskał stopień doktora nauk prawnych, a w 2000 r. - doktora habilitowanego nauk prawnych. Od 1990 r. ekspert biur Studiów i Analiz Sejmu i Senatu.

Sylweriusz Marcin Królak, członek TS - rekomendowany przez SLD
Urodził się w 1963 r. w Warszawie. W 1987 r. ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1987-1997 pracował w MSZ jako konsul generalny - radca Ambasady RP w Moskwie. Od 1992 r. jest radcą prawnym oraz od 1998 r. mianowanym urzędnikiem Służby Cywilnej.

Michał Lizak, członek TS - rekomendowany przez LPR, PSL oraz Samoobronę
Urodził się w 1974 r. w Szczecinie. W 1998 r. ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W latach 1998-1999 zatrudniony w Zachodniopomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie w Gabinecie Wojewody, a następnie w Biurze Prawnym.

Jacek Maria Majchrowski, członek TS - rekomendowany przez SLD
Urodził się w 1947 r. w Sosnowcu. W 1970 r. skończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1988 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego nauk prawnych, a w 1993 r. profesora zwyczajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek Komisji Nauk Prawnych i Komisji Nauk Politycznych w Polskiej Akademii Nauk. Członek Komisji w Komitecie Badań Naukowych. Prezydent miasta Krakowa.

Janusz Margasiński, członek TS - rekomendowany przez PiS
Urodził się w 1950 r. w Kłodzku. W 1975 r. ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest pełnomocnikiem rodzin zabitych górników i rannych w postępowaniu karnym w sprawie zbrodni w kopalni "Wujek" w Katowicach i "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu Zdroju. Uczestniczył w tworzeniu Porozumienia Centrum, którego członkiem był do 1992 r. Obecnie członek Rady Naczelnej Ruchu Odbudowy Polski.

Roman Nowosielski, członek TS - rekomendowany przez PO
Urodził się w 1957 r. w Lęborku. W 1980 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Gdańskim. Uczestnik programu "Przeciw Korupcji" Fundacji im. Stefana Batorego.

Krzysztof Śmieja, członek TS - rekomendowany przez PiS
Urodził się w 1957 r. w Tarnowskich Górach. W 1986 r. ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Poseł na Sejm III kadencji. Przedstawiciel parlamentu w Krajowej Radzie Sądownictwa. Członek komisji do reprezentowania Sejmu w sprawach rozpoznawanych przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Krzysztof Bogdan Śniegocki, członek TS - rekomendowany przez PSL, LPR oraz PiS
Urodził się w 1951 r. w Warszawie. Studia prawnicze ukończył w 1975 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Był już członkiem Trybunału Stanu.

Róża Żarska, członek TS - rekomendowana przez Samoobronę
Urodziła się w 1949 r. w Żyrardowie. Studia prawnicze ukończyła w 1972 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Zatrudniona jako radca prawny m.in. w Polskich Zakładach Optycznych w Warszawie, Warszawskich Zakładach Telewizyjnych, doradca prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. Działaczka Samoobrony. Była już członkiem Trybunału Stanu.
oprac. RP

"Nasz Dziennik" 2005-11-04

Autor: ab