Nowa matura - próba sił
Treść
Wczoraj uczniowie klas maturalnych trzyletnich liceów ogólnokształcących i liceów profilowanych z kilku województw rozpoczęli zdawanie próbnej matury według nowych zasad. Zewnętrzna ocena prac ma zapewnić obiektywizm i sprawiedliwość. Ponadto wyższe uczelnie nie będą miały prawa egzaminować kandydata z przedmiotu, który zdał on na maturze, mogą jedynie przeprowadzić testy predyspozycji. Do nowej matury przystępują w tym roku szkolnym absolwenci trzyletnich liceów ogólnokształcących i liceów profilowanych. Absolwenci pozostałych szkół średnich, w tym techników, będą zdawać starą maturę i według dotychczasowych zasad starać się o przyjęcie na studia.
Nauczyciele jako korzystne odbierają zmiany organizacyjne nowej matury nastawione na obiektywizację i możliwość porównywania wyników. Choć - jak zaznacza poseł Ewa Kantor (KP "Dom Ojczysty") z sejmowej komisji edukacji - konieczne jest do tego odpowiednie przeszkolenie egzaminatorów.
- Wokół nowej matury jest zbyt dużo chaosu i niewiadomych - zaznacza Ewa Kantor.
MENiS przekonuje, że Okręgowe Komisje Egzaminacyjne są przygotowywane od trzech lat do nowych zasad i nie ma mowy o niekompetencji egzaminatorów.
Zdaniem części nauczycieli, nowa matura, poprzedzona trzyletnim liceum, zmienia radykalnie wizję tego, jaką wiedzę ma posiadać młody człowiek opuszczający szkołę.
- Ucząc w systemie trzyletniego liceum, mamy za mało czasu nawet na realizowanie programu. Zupełnie brakuje go na spotkania z wartościowymi ludźmi, wizyty w teatrze, galeriach - podkreślają nauczyciele.
Według niektórych, nowy egzamin dojrzałości na poziomie podstawowym, np. z języka polskiego, to sprawdzian minimum kompetencji, a nie szeroko pojętych umiejętności oceny i opisu rzeczywistości i wytworów kultury. Nowy egzamin dojrzałości z języka polskiego polega na rozwiązaniu testu sprawdzającego rozumienie czytanego tekstu nieliterackiego i umiejętność pisania tekstu własnego związanego z tekstem literackim, który znajduje się w arkuszu egzaminacyjnym.
Wypracowanie z języka polskiego sprowadza się, w opinii wielu polonistów, do konieczności napisania rozprawki według z góry przyjętego uproszczonego pomysłu interpretacyjnego, a wymagania stawiane w teście są zbyt niskie. Z kolei wymagania stawiane uczniom na poziomie rozszerzonym są oceniane przez polonistów jako za wysokie.
- Zdenerwowani są uczniowie, bo będą zdawać tę maturę po raz pierwszy, ale także nauczyciele, gdyż podstawa programowa jest w naszym przekonaniu ciągle za szeroka, borykamy się z małą ilością godzin na przedmioty rozszerzone - mówi Lucyna Woch, dyrektor Liceum im. św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Jednocześnie podkreśla, że nauczyciele i uczniowie już od trzech lat analizują zasady nowego egzaminu dojrzałości.
Nowe zasady
Uczniowie trzyletnich liceów ogólnokształcących i liceów profilowanych będą musieli przejść przez egzamin wewnętrzny i egzamin zewnętrzny. Wewnętrzny będzie miał formę ustną i zostanie przeprowadzony w szkole po 15 kwietnia. Maturzysta będzie zdawał minimum dwa egzaminy ustne. Jeden z języka polskiego - dla wszystkich na jednakowym poziomie, drugi - z języka obcego, na poziomie wybranym przez ucznia. Po tych egzaminach, bez względu na ich wynik, wszyscy przystąpią do egzaminu pisemnego, za który odpowiedzialna będzie Okręgowa Komisja Egzaminacyjna. To ona zajmie się jego oceną. Wyniki egzaminu razem ze świadectwem dojrzałości zostaną przesłane do szkół.
Egzaminy pisemne rozpoczną się najprawdopodobniej na początku maja, jednak szczegółowy harmonogram nie został jeszcze ustalony przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Obowiązkowo trzeba będzie przystąpić do pisemnego egzaminu z języka polskiego i obcego, tego, który został wybrany na egzaminie ustnym. Trzeci przedmiot uczeń wybiera sam. Może być to m.in. matematyka, biologia, historia, chemia, fizyka, WOS, geografia. Także tu uczeń określa poziom.
Maturzysta może wybrać jeszcze od jednego do trzech pisemnych przedmiotów dodatkowych, które muszą być zdawane na poziomie rozszerzonym. W przypadku wyboru języka obcego trzeba przejść także przez dodatkowy egzamin ustny.
Maturzyści będą mogli zdecydować się również na przedmioty nierealizowane w szkole, takie jak kultura antyczna, język grupy etnicznej lub język obcy. Dodatkowe przedmioty rozszerzone mają być uwzględniane przez uczelnie i niejako zastąpić dawne egzaminy wstępne. Niezdany egzamin z dodatkowego przedmiotu nie dyskwalifikuje do otrzymania świadectwa dojrzałości.
Nowa matura oceniana jest systemem punktowym. Aby zaliczyć poziom podstawowy, trzeba mieć minimum 30 proc. ogólnej liczby punktów, do zaliczenia egzaminu na poziomie rozszerzonym trzeba mieć ich minimum 40 proc.
Przepustka na studia nie dla wszystkich
We wrześniu maturzyści wybierali przedmioty, które chcą zdawać na egzaminie pisemnym, i temat egzaminu ustnego z języka polskiego.
Dotąd decyzję o studiach można było odłożyć. Teraz wrześniowa decyzja o wyborze przedmiotów egzaminacyjnych jest związana z wyborem konkretnego kierunku studiów, gdyż wymaga uwzględnienia przy wyborze przedmiotów warunków rekrutacji na konkretnych uczelniach.
Nowa matura miała być w zamyśle MENiS przepustką na wyższe uczelnie, jednak niektóre z nich zastrzegają sobie pozostawienie egzaminów wstępnych na studia w postaci różnego rodzaju testów, przy uwzględnieniu punktów za wyniki uzyskane na nowej maturze. Na poznańskim Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza nowa matura będzie brana pod uwagę, ale na większości kierunków będą dodatkowe testy i rozmowy. Z kolei w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej absolwenci będą musieli zdać egzamin z przedsiębiorczości.
Ministerstwo stoi na stanowisku, że po sprawdzeniu się systemu nowej matury w kolejnych latach nie będzie już dodatkowych kryteriów kwalifikacyjnych.
Do tej pory słowo "matura", od łacińskiego "maturus" - dojrzały, oznaczało egzamin dojrzałości. Czy nowa matura zachowa charakter egzaminu dojrzałości? Nauczyciele nie chcą wyrokować, zanim odbędzie się pierwszy nowy egzamin dojrzałości.
Szczegółowe informacje na temat egzaminu z każdego przedmiotu oraz przykładowe arkusze egzaminacyjne zamieszczone są w informatorach wydanych przez OKE. Informatory te są dostępne w wersji elektronicznej na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej - www.cke.edu.pl. Można też kupić je w księgarniach. Ponadto powinny się one znajdować w każdej bibliotece szkolnej.
Beata Andrzejewska
"Nasz Dziennik" 2004-11-23
Autor: kl