Naiwni, prymitywni czy... wielcy?

Treść

W tym roku mija 40 lat od wystawy "Inni" w warszawskiej Zachęcie i 20 lat od ekspozycji "Talent, Pasja, Intuicja" w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Były to największe i najbardziej komplementarne prezentacje tzw. sztuki naiwnej, czyli dzieł artystów nieprofesjonalnych, w dziejach polskiego wystawiennictwa. W związku z jubileuszem Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu i Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie przygotowały wystawę "Talent, Pasja, Intuicja II".
Ekspozycja z jednej strony przypomina najwybitniejsze osobowości twórcze z dwóch poprzednich wystaw, z drugiej prezentuje nowe, najciekawsze zjawiska rozpoznane w ciągu ostatnich 20 lat. Obok uznanych klasyków, m.in. Nikifora, Ociepki, Monsiela, Krawczuka, Sówki, Zagajewskiego, Kudły, Zegadły, znalazły się prace niedawno odkrytych, niezmiernie utalentowanych artystów naiwnych: Dembińskiego, Jezierzańskiego, Chełmowskiego, Rebelskiego, Świetlika, Stręka i innych. Dzięki prezentacji możemy poznać sylwetki ponad 120 twórców i zobaczyć ponad 500 prac pochodzących z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie i Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, a także z innych placówek muzealnych, ośrodków kultury, kolekcji prywatnych oraz od samych autorów.
Sztuka nieprofesjonalna to zjawisko zróżnicowane, ale dzięki temu niezwykle interesujące. Także artyści je reprezentujący określani są różnie: naiwni, współcześni prymitywni, inni, osobni, intuicyjni, autsajderzy. Już samo to, że istnieje tak wiele określeń tej twórczości, świadczy o jej ogromnym zróżnicowaniu. Artyści nieprofesjonalni wywodzą się z odmiennych środowisk: od niepełnosprawnych intelektualnie, funkcjonujących na marginesie społeczeństwa, po w pełni sprawnych i wykształconych. Łączy ich jedno: to właśnie sztuka nadaje sens ich życiu, dzięki niej mogą zachować godność i człowieczeństwo.
Słusznie malarstwo naiwne znów budzi zainteresowanie, do czego w dużej mierze przyczynił się film "Mój Nikifor", gdyż niezależnie od wpływów i nurtów artystycznych, gustów i preferencji panujących w sztuce profesjonalnej, malarze i rzeźbiarze nieprofesjonalni tworzą prace w pełni samodzielne i oryginalne, fascynujące siłą ekspresji, szczerością wypowiedzi i estetyczną dojrzałością. Ekspozycja przypominająca ich dzieła była prezentowana w dniach od 17 lutego do 15 kwietnia w Radomiu. Do 9 października możemy oglądać ją w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, gdzie 18 czerwca w Międzynarodową Noc Muzeów odbędą się warsztaty "Twórczość nad twórczościami". W listopadzie wystawa zostanie pokazana w Berlinie.
EI

"Nasz Dziennik" 2005-06-07

Autor: ab