Król puszczy wrócił na południowe stoki Karpat
Treść
Na wolności przebywa od niedawna 5 żubrów z tzw. linii genetycznej nizinno-kaukaskiej. Jest to odmiana króla puszczy, która zamieszkiwała kiedyś górskie tereny Karpat. Przez dwa wieki ostatnie okazy wegetowały w ogrodach zoologicznych.
W roku 1810 w Transylwanii (dzisiejsza Rumunia) odłowiono ostatniego żyjącego na wolności takiego żubra i umieszczono w zoo w Wiedniu. Na Słowacji żyło dotąd w hodowli zamkniętej 8 sztuk w Topolczankach k. Zvolena. Rumunia posiada żubry tylko w zoo, a więc na południowych stokach Karpat nie było dziko żyjącej populacji. Ostatnio stan ten uległ zmianie - w okolicy zalewu Starina w Parku Narodowym "Połoniny" wypuszczono na wolność 5 żubrów, które od lipca tego roku przechodziły aklimatyzację w specjalnie przygotowanej zagrodzie. Przywieziono je tam z ogrodów zoologicznych z Holandii, Szwajcarii i Włoch - wszystkie są przedstawicielami linii genetycznej nizinno-kaukaskiej, która jest preferowana do wsiedlania na terenach górskich. Trzem osobnikom założono obroże z nadajnikami telemetrycznymi, które pozwalają obserwować króla puszczy przez 3 lata. Podstawowym celem telemetrii jest śledzenie migracji żubrów, określenie wielkości ich areału i preferencji siedliskowych. Monitoringiem zwierząt zajmować się będzie Zuzanna Perdikova, która pod kierownictwem dr Marceli Kocianovej-Adamcovej przygotowuje pracę magisterską nt. wędrówek żubrów. Obroże telemetryczne zostały podarowane przez leśników z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, która od lat wspiera program aktywnej ochrony żubra w Karpatach. - Trzeba pamiętać, że żubr został uratowany od zagłady przez polskich leśników dosłownie w ostatniej chwili i to z niewielkiej liczby osobników. Cała linia nizinno-kaukaska wywodzi się od zaledwie 12 założycieli i od równomiernego udziału w stadzie ich genów zależy utrzymanie zmienności genetycznej - podkreśla Jan Kraczek, dyrektor RDLP Krosno. - Kłopoty zdrowotne, z którymi borykały się ostatnio żubry, skłaniają nas do wspierania naukowych projektów pozwalających na zwiększenie puli genowej tych zwierząt, które raz uratowane od zagłady trzeba ciągle pieczołowicie chronić przed różnorakimi zagrożeniami. Dlatego jest czymś naturalnym, że Lasy Państwowe wspierają wszelkie działania służące ochronie króla puszczy i odbudowaniu populacji żubra w Karpatach - dodaje.
W 2001 roku w Międzynarodowym Centrum Ekologii w Ustrzykach opracowano program pozwalający na skompletowanie bazy danych dla poszczególnych stad w Karpatach oraz sporządzenie map ich ostoi i potencjalnych korytarzy migracyjnych pozwalających na waloryzację siedlisk. Program restytucji żubra w Karpatach ma na celu z jednej strony odtworzenie wolno żyjącej populacji tego rzadkiego i chronionego gatunku w górach, a z drugiej - zainicjowanie odbudowy nieistniejącej obecnie niszy ekologicznej dużych gatunków roślinożernych, do których w przeszłości należały: żubr, tur i dziki koń. Gatunki te potrafiły w sposób znaczący utrzymywać mozaikowatość, a więc i bioróżnorodność ekosystemów, i przeciwdziałać procesom zarastania terenów otwartych.
Mieczysław Pabis
"Nasz Dziennik" 2004-12-21
Autor: kl