Kozy karpackie uratowane

Treść

W przeciwieństwie do bardziej szlachetnych ras są niewybredne w doborze pasz, potrafią przetrwać w najbardziej ekstremalnych warunkach, łatwo przystosowują się do środowiska a przy tym są długowieczne – mowa o kozach rasy karpackiej, które dzięki naukowcom udało się ocalić przed wyginięciem.

Koza karpacka to stara, polska rasa, występująca licznie jeszcze na przełomie XIX i XX wieku na terenach górskich, w tym również na Podkarpaciu. Z czasem została ona wyparta z hodowli przez bardziej szlachetne i wydajne rasy kóz. Kiedy wydawało się, że koza karpacka to już historia, w 2005 r. w okolicach Bogatyni na Dolnym Śląsku odnaleziono prawdopodobnie ostatnie gniazda tego gatunku i umieszczono je w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Odrzechowej k. Sanoka. Rok później do stadka dołączyły kolejne kozy i kozioł, tym razem odnalezione w jednym z ogrodów zoologicznych. W Odrzechowej odtwarza się białą odmianę kóz karpackich. Stado liczy 39 samic i kilka samców.

Kozy karpackie z Odrzechowej stanowią 90 proc. całej populacji tego gatunku w Polsce. Jednak żeby zapobiec zjawisku tzw. chowu wsobnego, czyli rozmnażania się w obrębie jednego stada, co zmniejsza odporność tych zwierząt na infekcje i choroby, kozy powinny zostać rozdzielone. Kilka sztuk trafiło już do hodowców głównie gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych na terenie kraju, ale to wciąż za mało. Na przeszkodzie stoją przepisy, które odstraszają ewentualnych nabywców.

Zakładaniu nowych stad sprzyjałoby objęcie tej rasy dopłatami unijnymi, podobnie jak w przypadku owiec. Koza karpacka to rasa typowo górska, którą wprawdzie cechuje niższa wydajność mleczna niż tzw. ras szlachetnych, za to gatunek ten jest bardziej odporny na choroby, przystosowany do życia w trudnych warunkach, ma mniejsze wymagania żywieniowe, a przy tym charakteryzuje się długowiecznością. W ocenie zootechników kozy karpackie nie zastąpią tradycyjnych ras, ale ważne, że udało się je ocalić przed wyginięciem.

Autor: jc