Kolędy z ośmiu wieków

Treść

Na rynku księgarskim ukazał się, wydany przez Agencję Artystyczną MTJ, "Śpiewnik kolędowy" Jana Węcowskiego. Autor jest wybitnym muzykologiem, znawcą polskiej muzyki religijnej, autorem "Śpiewnika kolęd dziecięcych" i obszernego zbioru pt. "Kolędy polskie".

Nowy śpiewnik zawiera teksty słowne i nuty 80 polskich kolęd, począwszy od najstarszych z końca XIV w., poprzez wszystkie stulecia, aż do wieku XXI. Te najstarsze, pochodzące z XIV i XV w. są obecnie szacownym zabytkiem, świadectwem naszych wielowiekowych tradycji muzycznych. Jednak już w XVI w. powstały kolędy, które są popularne do dziś, m.in. "Anieli w niebie śpiewają" czy znana w całej Polsce kolęda "Anioł pasterzom mówił".
Bardzo wiele współcześnie śpiewanych kolęd powstało w XVII w. Stulecie to reprezentują w śpiewniku aż 22 kolędy, z których niemal wszystkie są dziś powszechnie znane, m.in. "Lulajże Jezuniu", "Przybieżeli do Betlejem", "Jezus malusieńki", "Tryumfy Króla niebieskiego" czy "W żłobie leży".
W całej naszej historii najbogatszą twórczością kolędową może się poszczycić wiek XVIII. Powstało wówczas wiele pieśni bożonarodzeniowych z tekstem zabarwionym realiami życia polskiego ludu, śpiewanymi w rytmie rodzimych tańców: mazurka, kujawiaka, oberka czy poloneza. Wiele kolęd z tego stulecia weszło na stałe do śpiewników kościelnych, a należą do nich m.in. "Pójdźmy wszyscy do stajenki", "Ach, ubogi żłobie", "Wśród nocnej ciszy" czy "Bóg się rodzi" z tekstem Franciszka Karpińskiego, "najpiękniejszym - jak twierdzi autor śpiewnika - tekstem kolędowym świata".
Wiek XIX również przekazał następnym pokoleniom wiele pięknych i wartościowych kolęd, m.in. "Gdy się Chrystus rodzi", "Mizerna cicha", "Do szopy hej pasterze", "Dzisiaj w Betlejem", "O gwiazdo betlejemska" czy "Mędrcy świata". Ogromna i różnorodna jest także twórczość kolędowa XX wieku. Tragiczne wydarzenia dziejowe tego okresu sprawiły, że powstało wówczas wiele pieśni o wydźwięku patriotycznym. Ze szczególną popularnością spotkały się w tym stuleciu kolędy chóralne, popularyzowane w blisko dwustu opublikowanych zbiorach.
W nowym zbiorze Jana Węcowskiego nie zabrakło kolęd z XXI wieku. Napisali je przedstawiciele najmłodszej generacji kompozytorów: Weronika Ratusińska, Miłosz Bembinow i Klaudia Pasternak.
Niezwykle cennym elementem nowego śpiewnika są komentarze historyczne z charakterystyką twórczości kolędowej poszczególnych stuleci. Na uznanie zasługują też dokładne informacje o autorstwie melodii i tekstu kolęd, a także o ich najstarszych edycjach.
Korzystanie ze śpiewnika ułatwi indeks autorów tekstu, indeks kompozytorów oraz alfabetyczny i chronologiczny spis kolęd, uwzględniający tytuły pieśni z pierwszej i drugiej połowy każdego stulecia. "Śpiewnik kolędowy" sprzedawany jest w przystępnej cenie, łącznie z płytą CD, zawierającą nagrania najbardziej lubianych kolęd w wykonaniu warszawskiego chóru męskiego "Harfa".
Maria Wacholc

Jan Węcowski, Śpiewnik kolędowy - Osiem wieków kolęd polskich. XIV-XXI w., Agencja Artystyczna MTJ, Warszawa 2003
Nasz Dziennik 23-12-2003

Autor: DW