Knebel dla Sikorskiego

Treść

Donald Tusk wiedział o głównych tezach berlińskiego wystąpienia ministra Radosława Sikorskiego - ustalił "Nasz Dziennik". Ale nie docenił jego wagi i zbagatelizował skutki. Dlatego premier przez kilka dni milczał, a przedstawiciele rządu i Platformy Obywatelskiej starali się neutralizować negatywny przekaz. Pominięcie prezydenta w procedurze konsultacji było już jednak celowym działaniem szefa rządu i ministra.
Poniedziałkowe wystąpienie Radosława Sikorskiego na forum Niemieckiego Towarzystwa Polityki Zagranicznej w Berlinie zostało odczytane jako wezwanie do ściślejszej integracji Unii Europejskiej, budowania struktury na kształt Stanów Zjednoczonych Europy, co oznaczałoby znaczne ograniczenie suwerenności państw członkowskich. Sikorski wzywał Niemcy do obrony strefy euro, postulując wręcz budowanie UE pod niemiecką hegemonią. Opozycja - PiS i Solidarna Polska - ostro zaatakowała Radosława Sikorskiego, obiecując złożenie wniosku o jego dymisję i postawienie przed Trybunałem Stanu. Przedstawiciele innych partii byli dla ministra bardziej wyrozumiali, choć nie brakowało głosów, że Sikorski powinien swój pomysł przedstawić najpierw w Polsce, a nie w Niemczech. Ale najwięcej emocji budziło pytanie, czy Radosław Sikorski konsultował swoje wystąpienie z premierem i prezydentem, czy też pozwolił sobie na polityczną samowolę.
Wczoraj wątpliwości w tej kwestii rozwiał rzecznik rządu Paweł Graś, który najpierw w radiowej Trójce, a potem w innych rozmowach z dziennikarzami zapewnił, że przemówienie szefa dyplomacji było konsultowane z premierem Donaldem Tuskiem. Wprawdzie Graś zastrzegł, że konsultacje nie były prowadzone "co do każdego przecinka", ale szef rządu wiedział o głównych tezach wystąpienia Sikorskiego w Berlinie. Na brak konsultacji skarżył się dzień wcześniej Bronisław Komorowski, bo tekst przemówienia dotarł do jego kancelarii dopiero w dniu wygłoszenia, Sikorski nie prosił też prezydenta o żadne spotkanie w tej sprawie.
Z informacji, do jakich dotarł "Nasz Dziennik", wynika, że Donald Tusk nie docenił wagi wystąpienia swojego ministra. - Premier oczywiście wiedział, z czym do stolicy Niemiec jedzie Radosław Sikorski, jednak nie zdawał sobie sprawy z tego, jaki rezonans wywołają słowa szefa dyplomacji, jakie to wzbudzi protesty - mówi w rozmowie z "Naszym Dziennikiem" jeden z posłów Platformy. - Donald Tusk został po prostu zaskoczony. Teraz ma pretensje do Sikorskiego, że został wsadzony przez niego na minę i musi szukać sposobu wyjścia z afery bez szwanku dla wizerunku rządu i swojego - dodaje. Inny z parlamentarzystów PO podkreśla, że według najbliższych współpracowników premiera znowu dało o sobie znać "rozbudowane ego" ministra Sikorskiego. Co więcej, szef MSZ planował "dać odpór" krytykom, ale Tusk zabronił mu publicznego wypowiadania się w kraju na ten temat i ta cisza może trwać do 14 grudnia, gdy w Sejmie odbędzie się debata na temat polityki zagranicznej. Do tego czasu, jak ma nadzieję przewodniczący PO, sytuacja nieco się uspokoi i emocje opadną. - Premier milczał do wczoraj. Nie zabierał głosu, bo ze współpracownikami analizował, jakie szkody dla rządu przyniosło przemówienie Sikorskiego i w jaki sposób odpowiedzieć na ataki opozycji - mówi nam osoba z kancelarii premiera.

Operacja: neutralizacja
Jak na razie Donald Tusk nakazał swoim współpracownikom i parlamentarzystom osłabianie wymowy i znaczenia deklaracji Radosława Sikorskiego. Polega to zwłaszcza na podkreślaniu, że minister przedstawił swój głos "w dyskusji o przyszłości Unii", ale przede wszystkim, że konferencja w Berlinie miała charakter nieformalny, więc Sikorski nie prezentował też oficjalnego stanowiska rządu. - Czym innym są oficjalne wystąpienia premiera, oficjalne noty rządu polskiego, a czym innym nieformalne wystąpienia, takie jak ministra Sikorskiego w Berlinie - wyjaśnia rzecznik rządu Paweł Graś. Wspiera go Dariusz Rosati, poseł PO, minister spraw zagranicznych w rządzie SLD - PSL, który też podkreśla, że Sikorski nie prezentował stanowiska rządu, ale wykorzystał berlińskie forum do przedstawienia swojej wizji integracji europejskiej. Również niektórzy inni politycy Platformy stoją na stanowisku, że nie ma powodów do krytykowania ministra spraw zagranicznych, bo jego wypowiedź nie jest stanowiskiem rządu, więc nie można mówić o zmianie priorytetów polskiej polityki zagranicznej.
Ale i w partii rządzącej nie brakuje głosów krytycznych. Najgłośniej wyraził je Grzegorz Schetyna, przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Co prawda Schetyna stwierdził wczoraj w Sejmie, że "wystąpienie Radosława Sikorskiego rozpoczyna debatę na temat przyszłości UE", ale jednocześnie były marszałek Sejmu wskazuje, iż minister spraw zagranicznych wypowiadał się w imieniu całego rządu. - Premier mówi ustami szefa MSZ. To jest przedstawiciel rządu odpowiedzialny za politykę zagraniczną, to jest nie tylko głos szefa dyplomacji, ale całego rządu - stwierdził Grzegorz Schetyna. Co ciekawe, Schetyna przy okazji potwierdził, że przesunięcie do połowy grudnia terminu debaty w Sejmie na temat polityki zagranicznej ma ostudzić atmosferę wokół rządu i ministra Sikorskiego, bo posłowie muszą "mieć czas i dystans".
Jeden ze współpracowników Grzegorza Schetyny mówi nam, że w jego partii bardzo możliwy jest wybuch konfliktu wokół kwestii unijnych. Część posłów i senatorów popiera bowiem ideę głębszej integracji, ale inni są temu zdecydowanie przeciwni. Teraz Donald Tusk bada również nastroje w swojej partii, aby się zorientować, czy warto się przy tematach UE upierać. Tym bardziej że znowu rząd "nadepnął na odcisk" prezydentowi, bo jak się dowiedzieliśmy, Sikorski i Tusk wspólnie ustalili, że nie trzeba na temat unijnych projektów rozmawiać z prezydentem. Teraz więc urażony Komorowski będzie się domagał wyjaśnień. Jak wynika z naszych nieoficjalnych informacji, Kancelaria Prezydenta wystąpiła do premiera i ministra spraw zagranicznych o konsultacje. Odpowiedzi na razie nie ma. - Kontynuowana jest tradycja odsuwania prezydenta od wpływu na politykę zagraniczną. Rząd robił to w czasie, gdy prezydentem był Lech Kaczyński, ale i gdy PO ma swojego prezydenta, tych praktyk nie zaniechano - komentuje poseł Witold Waszczykowski (PiS), wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych.
Znaczące jest jednak to, że Komorowski zaprosił na rozmowę posła Schetynę, co może świadczyć o odnowieniu sojuszu prezydenta ze "schetynowcami", przynajmniej w tej materii. Od jednego z urzędników prezydenckiej kancelarii usłyszeliśmy nawet, że Bronisław Komorowski chce przeprowadzić z premierem i szefem dyplomacji "zasadniczą rozmowę", bo już kilka razy był stawiany przez MSZ w co najmniej bardzo niezręcznej sytuacji. Przykładem takich działań w przeszłości była choćby sprawa usunięcia przez Rosjan tablicy, którą na miejscu katastrofy rządowego Tu-154M postawiły rodziny ofiar. Stało się to tuż przed wizytą Komorowskiego i Dmitrija Miedwiediewa w Smoleńsku i choć MSZ wiedziało o sprawie i zamiarach Rosjan, Sikorski nie uprzedził o tym prezydenta.
Krzysztof Losz

Nasz Dziennik Piątek, 2 grudnia 2011, Nr 280 (4211)

Autor: au