Każdy został przy swoim

Ministerstwo podtrzymuje jednak krytykę postępowania prokuratury w redakcji „Wprost”, zarzucając jej nieproporcjonalność działań i kolizję z prawami człowieka.

Na wczorajszym posiedzeniu sejmowej komisji sprawiedliwości swoją ocenę przebiegu wydarzeń w redakcji przedstawili Andrzej Seremet, prokurator generalny, oraz Michał Królikowski z Ministerstwa Sprawiedliwości. Przeszukanie ma związek ze śledztwami, jakie prowadzi Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga w związku z aferą taśmową.

Szef resortu Marek Biernacki nie przyszedł do Sejmu.

– Ocena prawna jest złożona, bo dotyczy z jednej strony wolności i praw osobistych, w tym ochrony do życia prywatnego, z drugiej do wolności prasy i środków masowego przekazu. I wreszcie ochrony interesu publicznego, obywateli i państwa – mówiła na początku posiedzenia komisji Stanisława Prządka (SLD), jej przewodnicząca.

Świadczą o tym rozbieżne do pewnego stopnia stanowiska resortu sprawiedliwości i Prokuratury Generalnej.

Chodzi o odmienną ocenę czynności podjętych przez śledczych w redakcji.

– Minister Biernacki formułował swoją wypowiedź, kierując ją niejako do zagranicznych mediów i organizacji, które nagłośniły akcję prokuratury i ABW w redakcji „Wprost” – tłumaczył Królikowski, podkreślając, że miał na względzie dobre imię Polski i rację stanu.

Andrzej Seremet przedstawił swoją wersję, utyskując, że w mediach zaprezentowano fałszywy obraz wydarzeń. – Wychodzi na to, że prokurator generalny stał się ofiarą racji stanu – stwierdził sarkastycznie.

Według Królikowskiego, w działaniach prokuratury zabrakło „adekwatności i proporcjonalności podjętych czynności”.

– Przed przystąpieniem do czynności prokuratura niedostatecznie rozpoznała standardy przeprowadzenia tej czynności – mówił do posłów. Zapewniał, że tylko w jednej sprawie Europejski Trybunał Praw Człowieka dopuścił do przeszukania redakcji bez względu na tajemnicę dziennikarską. Chodziło jednak o informacje dotyczące zamachów terrorystycznych w Holandii. – Nie był to jednak informator dziennikarzy, ale autor listu, który miała opublikować redakcja – zaznaczył, podkreślając, że prokuratura nie może działać w celu ujawnienia informatora.

Zdaniem wiceministra, zbyt szeroko określono zakres czynności procesowych, a cel, który chciał osiągnąć prokurator, mógł być osiągnięty inaczej.

W jego ocenie, po oświadczeniu, że na nośnikach jest informacja chroniona tajemnicą dziennikarską, należało odstąpić od przeszukania redakcji i przekazać nośniki do sądu.

Wersja Seremeta

Andrzej Seremet zapewniał znów, że celem prokuratury nie było zidentyfikowanie informatora gazety, ale uzyskanie nagrań z pewnością, że nie są technicznie zmanipulowane. – Prokurator przerwał czynności w gabinecie Latkowskiego w obawie o zdrowie i życie znajdujących się tam osób – tłumaczył Seremet finał akcji ABW i prokuratury po wyważeniu przez dziennikarzy drzwi do gabinetu redaktora naczelnego. Jego zdaniem, do gorszącego przebiegu zdarzeń przyczyniła się sama gazeta, częste zmiany decyzji naczelnego, a także ściągnięcie znacznej liczby dziennikarzy do siedziby tygodnika.

18 czerwca prokurator prowadzący śledztwo zażądał dobrowolnego wydania nośników z zarejestrowanymi rozmowami i zlecił ich odebranie pracownikom Departamentu Postępowań Karnych ABW jeszcze tego samego dnia. Mieli oni informować prokuratora o swoich działaniach. Dlatego stawili się w południe w redakcji, żądając wydania nośników, i usłyszeli, że są na nich informacje objęte tajemnicą dziennikarską. Prokurator jednak, nie instruując funkcjonariuszy, co mają robić dalej po odmowie, spowodował, że ci wyszli z redakcji. A później wydał postanowienie o przeszukaniu redakcji.

Seremet tłumaczył wczoraj, że w wyniku odmowy wydania nośników postanowiono ponownie wejść do redakcji, by je ugodowo uzyskać. Funkcjonariuszom ABW chodziło tylko o pliki nagrań.

Zdaniem Królikowskiego, z zapisu audio wynika, że funkcjonariusze zwrócili się o dobrowolne wydanie nośników, ale redakcja odmówiła.

– Prokurator, gdy zorientował się, że na stole jest notebook, zwrócił się do Latkowskiego o stworzenie kopii binarnej dysków. Początkowo redaktor zgodził się na tę czynność, sądził, że chodzi o skopiowanie tylko tych plików, które zawierają nagrania. Jednak gdy okazało się, że chodzi o zrobienie „bliźniaka” dysku zawierającego wszystko, co na nim jest, odmówił czynności – relacjonował wiceminister.

W konsekwencji prokurator poinformował o konieczności fizycznego zabezpieczenia tych nośników i zabezpieczenia ich w zalakowanych kopertach. Latkowski jednak nie wyraził zgody na takie zabezpieczenie, a pendrive’a schował do kieszeni.

Zdaniem resortu sprawiedliwości, z formalnego punktu widzenia zarówno postępowanie prokuratorów, jak i cel dowodowy były dopuszczalne. Jednak środki muszą być proporcjonalne i adekwatne, i stosowane dopiero wówczas, gdy zawiodły metody nieinwazyjne.