Karpacka Troja

Treść

W Trzcinicy k. Jasła na Podkarpaciu, w miejscu starożytnego grodziska, powstanie Skansen Archeologiczny "Karpacka Troja". Zgodę na utworzenie jednej z największych atrakcji turystycznych w Polsce i w tej części Europy, starszej od osady w Biskupinie, wyraziło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"Karpacka Troja" to unikalny kompleks najstarszych ufortyfikowanych osad z początków epoki brązu, a ponadto najstarszy z dotychczas odkrytych i datowanych grodów słowiańskich w Polsce. Pomysł utworzenia skansenu zrodził się na bazie odkryć i badań archeologicznych, które trwały tu przez 15 lat, począwszy od 1991 roku. Właścicielem gruntów, na których zlokalizowane jest grodzisko, oraz autorem projektu "Skansen Archeologiczny 'Karpacka Troja' Atrakcją Turystyczną Regionu" jest Muzeum Podkarpackie w Krośnie. Jak podkreśla Jan Gancarski, archeolog i dyrektor krośnieńskiego muzeum, przygotowano już projekt techniczny i pozwolenie na budowę. Po podpisaniu umowy i rozstrzygnięciu procedur przetargowych prawdopodobnie już w lipcu przyszłego roku rozpoczną się prace budowlane.
- Skansen obejmie ponad 8 ha powierzchni i będzie się składał z dwóch części: parku archeologicznego i grodziska Wały Królewskie, gdzie znajdują się relikty najstarszych osad obronnych w Polsce - z początku epoki brązu (2000-1350 przed Chrystusem). Później w tym miejscu powstał najstarszy odkryty w Polsce i bardzo dobrze zachowany gród słowiański, którego wały jeszcze dzisiaj dochodzą do 10 m wysokości. Tam też zostanie zrekonstruowanych dziesięć odcinków wałów obronnych różnej konstrukcji i różnej chronologii. Ponadto brama i fragment drogi wjazdowej do grodu z początku epoki brązu, brama z okresu wczesnego średniowiecza oraz cztery chaty. Poniżej zaś powstaną pawilon wystawowy oraz salon ekspozycyjny z salą konferencyjną i całym zapleczem, m.in. pracowniami różnego rodzaju - wyjaśnia dyrektor Gancarski. Wszystkie obiekty w ramach skansenu będą wiernymi kopiami dawnych budowli. Projekt przewiduje rekonstrukcję dwóch wiosek - jednej z początków epoki brązu (ok. 1500 przed n.Chr.), drugiej z X wieku; jest to wioska słowiańska.
Odtworzone obiekty zostaną w pełni wyposażone i będzie w nich można spędzić noc, a tym samym bezpośrednio zetknąć się z życiem naszych przodków. - Będziemy tam odwzorowywali życie mieszkańców zarówno sprzed kilku wieków, jak i sprzed tysięcy lat, m.in. poprzez organizowanie festynów archeologicznych, uprawę roślin z epoki, a być może nawet hodowlę zwierząt. W ten sposób każdy zwiedzający będzie mógł osobiście doświadczyć i zobaczyć np. proces obróbki skóry, produkcji wyrobów krzemiennych, przedmiotów z żelaza czy brązu itp. - dodaje Gancarski. Dodatkową atrakcją będą zabytki ruchome odkryte w tym miejscu podczas wykopalisk, m.in. dzieła sztuki - gliniane naczynia, wyroby z kości, narzędzia rolnicze, broń, wreszcie różnego rodzaju ozdoby. Ponadto skarb srebrny z wczesnego średniowiecza z wyjątkowej urody, jednym z czterech znanych na świecie, okuciem pochwy miecza. Zdaniem dyrektora Gancarskiego, bogate już zbiory w liczbie ok. 150 tys. powinny uzupełnić dodatkowe eksponaty, które archeolodzy mają nadzieję znaleźć podczas badania cmentarzyska z początku epoki brązu.
- Skansen położony na dobrze eksponowanym i widocznym z daleka wzgórzu, zlokalizowany blisko uczęszczanych traktów drogowych, powinien być porównywalny z leżącym na płaskim terenie i młodszym o kilka wieków Biskupinem, a może nawet bardziej atrakcyjny od niego. Przewiduje się, że rocznie odwiedzać go będzie 200-250 tys. turystów - komentuje dyrektor. Realizacja projektu rozpocznie się w 2007 roku, a skansen zostanie udostępniony dla zwiedzających w roku 2010. Inwestycja kosztować będzie ponad 8 mln zł i w 85 procentach zostanie sfinansowana ze środków Norweskiego Funduszu Finansowego. W pozostałych kosztach partycypować będą m.in. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, miasto, gmina i Starostwo Powiatowe w Jaśle oraz Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
Mariusz Kamieniecki
"Nasz Dziennik" 2006-11-28

Autor: wa