Jemy coraz mniej cukru
Treść
W sezonie 2009/2010 produkcja cukru w Polsce sięgnęła prawie 1,6 mln ton. To więcej niż przyznany Polsce limit przez Komisję Europejską, ale ta nadwyżka zostanie wyeksportowana na rynki pozaunijne. Natomiast w kraju spodziewany jest dalszy spadek spożycia cukru, co wynika głównie ze zmiany naszej diety, w której zmniejszamy udział produktów zawierających duże ilości cukru.
W poprzednim roku produkcja cukru wyniosła tylko niespełna 1,4 mln ton i po raz pierwszy od lat Polska miała jego deficyt szacowany na ponad 200 tys. ton. Poprzedni rok okazał się jednak bardzo dobry dla upraw buraków i wyższe plony pozwoliły na podniesienie produkcji do 1,6 mln ton, co oznacza przekroczenie o 190 tys. ton przyznanego Polsce przez KE limitu. Ponieważ tej nadwyżki nie można sprzedać na rynku krajowym, więc trzeba uruchomić kontrakty eksportowe. Wywóz będzie się odbywał w ramach limitów zapisanych w porozumieniu Światowej Organizacji Handlu. W tamtym roku Polska minimalnie korzystała z tego uprawnienia, bo eksport cukru poza granice UE wyniósł tylko 9 tys. ton. Część produkcji cukrownie będą mogły przeznaczyć także na wytwarzanie biopaliw i innych produktów chemicznych.
Martyn Mieczkowski z Biura Analiz i Programowania ARR, powołując się na dane GUS, podaje, że zbiory buraków cukrowych sięgnęły prawie 9,5 mln ton, a przeciętnie plony wyniosły prawie
47 ton z hektara. Najwyższe odnotowano w województwach: małopolskim (53,6 t) i opolskim (53,4 t).
Większość cukru jest zużywana przez przemysł: w 2009 r. było to 840 tys. ton - takie dane podaje Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Z kolei na gospodarstwa domowe przypadło 700 tys. ton, czyli nieco ponad 16 kg rocznie na jedną osobę. I ten wskaźnik od kilku lat systematycznie spada - w porównaniu do 2008 r. spożycie było mniejsze o 3,5 procent. Wpływ na to ma - jak argumentuje Martyn Mieczkowski
- "zmieniający się model żywienia", bo z diety eliminujemy cukier, a ponadto coraz mniej rodzin hołduje tradycji przygotowywania w domu przetworów owocowych i warzywnych, więc kupują mniej tego produktu. Zgodnie z szacunkami IERiGŻ, całkowite zużycie cukru w 2009 r. spadło w kraju do 1 mln 595 tys. ton - o 2 proc. w stosunku do 2008 roku.
Okazuje się, że jeśli porównamy się z innymi krajami UE, to ze względu na potencjał ludnościowy Polski jesteśmy w czołówce konsumentów cukru. Wyprzedzają nas tylko takie kraje, jak: Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy, ale wyprzedzamy z kolei Hiszpanię. W tym roku nasza pozycja powinna być raczej zachowana.
Przypomnijmy, że w ubiegłym roku powierzchnia uprawy buraków cukrowych wyniosła prawie 200 tys. hektarów i w tym roku powinna być podobna. Produkcją buraków zajmuje się około 40 tys. plantatorów, co oznacza, że jedno gospodarstwo obsiewa burakami prawie 5 ha ziemi. Z kolei przemysł cukrowniczy to w Polsce w tej chwili tylko 18 cukrowni należących do czterech grup: Krajowa Spółka Cukrowa (39,1 proc. udział w rynku), Pfeifer&Langen (26,9 proc. - spółka osiągnęła ten wynik dzięki odkupieniu od British Sugar Overseas cukrowni w Glinocjecku, która miała prawie 12 proc. udział w rynku), Sudzucker - Polska (25 proc.) i Nordzucker (9 proc.). Z uwagi na unijne limity produkcji podział rynku jest praktycznie sztywny.
Krzysztof Losz
Nasz Dziennik 2010-03-03
Autor: jc