Historia odczytana z kamieni...

Treść

"Miasto z długoletnią tradycją założone przez Gabriela Rozwadowskiego na mocy przywileju lokacyjnego króla Jana III Sobieskiego w 1690 r. to nie tylko wiekowa historia, ale także skomplikowane procesy społeczno-ekonomiczne. To niekiedy bolesne wydarzenia odciskające piętno na psychice jego mieszkańców" - pisze we wstępie do książki "Rozwadów. Szkice z dziejów miasta" dr Marek Ziemba, redaktor publikacji.
Ciekawe, pisane przez regionalistów prace dotyczą zagadnień dotychczas niepodejmowanych przez innych. Wojciech Cetnarski objaśnia etymologię nazw rozwadowskich ulic, ze szczególnym uwzględnieniem motywacji nadawania nazw o podłożu pamiątkowo-ideologicznym. Temat krzewienia w Rozwadowie spółdzielczości oraz innych form samopomocy jako sposobu przeciwdziałania biedzie w XIX i XX w. podjęła Grażyna Lewandowska, podkreślając zasługi organizacji spółdzielczych, których działalność opierała się na solidarności, miłości bliźniego, "duchu zacnej obywatelskiej pracy". Interesujący wątek zmian koryta Sanu w okolicach Rozwadowa na przestrzeni wieków, których ślady zaciera ciągły rozwój miasta, przedstawia M. Ziemba. Relikty dawnych koryt rzeki San, oprócz jeszcze dziś spotykanych i zauważalnych zmian w rzeźbie terenu, zachowały się również w wielu nazwach fizjograficznych terenu lub jego cech charakterystycznych. Ciekawe jest zwłaszcza śledzenie do dziś funkcjonujących nazw określających dawne koryta Sanu, przysłów, powiedzeń i legend, analiza starych map, zdjęć lotniczych, badanie topografii terenu, obserwacje dotyczące mikroklimatycznych zmian lokalnych. Książkę zamyka szkic "Rozwadowskie groby - historia odczytana z kamieni" Grażyny Lewandowskiej. Parafialny cmentarz w Rozwadowie (1785 r.), gdzie czczone są groby powstańców styczniowych i żołnierzy poległych w walkach o wolność Ojczyzny i pomordowanych w czasie I i II wojny światowej, jest starszy od nekropolii łyczakowskiej we Lwowie, warszawskich Powązek czy cmentarza Rakowickiego w Krakowie. W kryptach klasztoru OO. Kapucynów spoczywają doczesne szczątki jego fundatora księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego i jego rodu, zasłużonego dla rozwoju miasta, oraz braci zakonnych i innych dobrodziejów klasztoru.
Alicja Trześniowska

Rozwadów. Szkice z dziejów miasta, red. M. Ziemba, Stowarzyszenie Literackie "Witryna", Stalowa Wola 2004

"Nasz Dziennik" 13-09-2004

Autor: Ku8a