Fenomen na skalę światową

Treść

Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę światową. Pomimo bezwzględnego terroru wprowadzonego przez Niemców w kraju funkcjonowały wszystkie państwowe organa, zarówno cywilne, jak i wojskowe. Wczoraj, w 65. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, w całym kraju uroczyście upamiętniono Polaków walczących o zachowanie ciągłości państwa i życia Narodu.
Pomimo zajęcia i okupowania terytorium Polski przez Niemców i Rosjan w kraju działało państwo podziemne posiadające konstytucyjne organa: administrację - Delegatura Rządu RP na Kraj, sądownictwo, siły zbrojne - Związek Walki Zbrojnej, Armia Krajowa, parlament - Polityczny Komitet Porozumiewawczy, Rada Jedności Narodowej. Działające w okupowanym kraju konspiracyjne władze już w czasie wojny uznane zostały za fenomen na skalę europejską. Polacy jako jedyni w okupowanej przez Niemców Europie zorganizowali strukturę państwową wyróżniającą się zasięgiem i stopniem zorganizowania oraz dysponującą najlepiej zorganizowaną i największą armią podziemną (Armia Krajowa liczyła około 350 tys. żołnierzy). Konspiracyjne władze zajęły się również organizacją i wspomaganiem różnych dziedzin życia publicznego, które były zakazane przez Niemców, takimi jak szkolnictwo, kultura i nauka czy opieka społeczna. Mimo że okupant zamknął szkoły średnie i wyższe (pozostawiono jedynie 7-klasowe szkoły podstawowe i zawodowe), Polacy mogli nadal się kształcić. Rozwinięto znakomicie funkcjonującą sieć tajnego nauczania. Do 1944 r. wydano kilkanaście tysięcy świadectw maturalnych, kilka tysięcy dyplomów i kilkaset doktoratów. Konspiracyjne nauczanie było szczególnie ważne, ponieważ Niemcy i Rosjanie przez cały czas mordowali lub wywozili przedstawicieli polskiej inteligencji.
W historii odnotowano jedynie dwa przypadki funkcjonowania państwa podziemnego: w okresie Powstania Styczniowego (1863-1864) oraz w czasie II wojny światowej (1939-1945).
Również wczoraj minęła 65. rocznica powołania konspiracyjnej organizacji harcerzy Szare Szeregi. Formacja powstała tuż przed kapitulacją Warszawy i rozwinęła się na terenie całej Polski. Głównym celem podziemnego harcerstwa było przede wszystkim wychowanie młodzieży, a więc uchronienie młodych ludzi przed demoralizacją, którą niosła wojna, a także pielęgnowanie uczuć i tradycji patriotycznych. Innym niezwykle ważnym celem Szarych Szeregów była działalność dywersyjna w ramach struktur Armii Krajowej. Harcerskie bataliony "Zośka" i "Parasol" odegrały wielką rolę na okupowanych terenach, czego dowodem są m.in. akcja pod Arsenałem, w czasie której odbito z rąk gestapo harcerza Jana Bytnara, a także zamach na Franza Kutscherę - szefa policji i SS dystryktu warszawskiego. W czasie Powstania Warszawskiego harcerze brali udział m.in. w ciężkich walkach na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. Szare Szeregi zostały rozwiązane w 1945 r.
Robert Popielewicz

"Nasz Dziennik" 28-09-2004

Autor: Ku8a