Ewidencja wojennych nekropolii

Treść

"Cmentarze, mogiły i kwatery wojenne na Podkarpaciu" to tytuł pierwszego na krajowym rynku księgarskim wydawnictwa poświęconego ewidencji cmentarzy wojennych. Autorką dwutomowej publikacji jest Barbara Uliasz. Książkę wydało Stowarzyszenie Opieki nad Starym Cmentarzem w Rzeszowie im. Włodzimierza Kozły.

Praca nad publikacją obejmującą opisy nekropolii z obszaru dawnego województwa rzeszowskiego trwała kilka lat. W tym czasie odkryto szereg zapomnianych już dziś miejsc pochówku minionych pokoleń. Przy opracowaniu materiału korzystano m.in. z wojewódzkiej ewidencji cmentarzy i mogił wojennych indywidualnych i zbiorowych z różnych okresów historycznych. Książka opisuje ponad 800 podkarpackich nekropolii, kwater wojennych, mogił zbiorowych i indywidualnych, uzupełnionych o materiał zdjęciowy ilustrujący wygląd zewnętrzny i obecny stan zachowania poszczególnych obiektów. Zawiera szereg informacji na temat samych cmentarzy, a także pomników i tablic. Obejmuje okres od wojen szwedzkich po II wojnę światową. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, najstarszy znany pochówek na Podkarpaciu - z czasów potopu szwedzkiego - odkryty został w Korzeniowie w powiecie dębickim, odnotowano też groby z czasów konfederacji barskiej. Przeważają jednak pochówki z okresu I i II wojny światowej, gdzie spoczywa kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy różnych narodowości i wyznań, także tych, którzy ginęli w imię obcych ideałów.
Obok ewidencji zidentyfikowanych mogił autorka opisuje też groby nieznane. Najwięcej dobrze zachowanych cmentarzy wojennych na Podkarpaciu znajduje się w powiatach jasielskim i dębickim, ale nie brakuje ich także w okolicach Przemyśla. Wydawnictwo, które stanowi świadectwo i hołd pamięci oddany tym, którzy odeszli, jest również doskonałym i jedynym w swoim rodzaju przewodnikiem opisującym mało dotąd znaną historię regionu. Z tego też tytułu powinna znaleźć się w archiwach badaczy historii, bibliotekach, w zasobach urzędów turystycznie atrakcyjnych starostw powiatowych i urzędów gminnych, a także w kręgu zainteresowań samych turystów, którzy odwiedzając Podkarpacie, coraz częściej szukają śladów przeszłości. Książka "Cmentarze, mogiły i kwatery wojenne na Podkarpaciu" autorstwa Barbary Uliasz, wydana pod redakcją Wiktorii Helwin staraniem Stowarzyszenia Opieki nad Starym Cmentarzem w Rzeszowie, jest pierwszą publikacją w Polsce, która tak kompleksowo traktuje temat ewidencji wojennych nekropolii.
Mariusz Kamieniecki

Barbara Uliasz "Cmentarze, mogiły i kwatery wojenne na Podkarpaciu", Rzeszów 2007. Książkę można nabyć w Stowarzyszeniu Opieki nad Starym Cmentarzem w Rzeszowie im. Włodzimierza Kozły, ul. Konfederatów Barskich 13, 35-301 Rzeszów. Zamówienia telefonicznie: (17) 858 51 52, 865 79 45 lub kom. 603 795 855.
"Nasz Dziennik" 2007-07-16

Autor: wa