Bojowie na ziemiach polskich

Treść

Wykopaliska w Nowej Cerekwi potwierdziły wcześniejsze przypuszczenia archeologów, że znajdująca się tu osada celtycka była jednym z wielkich ośrodków rzemieślniczo-handlowych o charakterze ponadregionalnym. Przypuszcza się, że wraz z takimi osadami jak Nemčice na Morawach i Roseldorf w Austrii wchodziła ona w skład jednego organizmu społeczno-politycznego kontrolowanego przez celtyckie plemię Bojów. Świadczą o tym najnowsze odkrycia dokonane w trakcie wykopalisk i badań powierzchniowych prowadzonych na stanowisku.

Osada w Nowej Cerekwi, gm. Kietrz, powiat głubczycki, jest jednym z najdłużej i najlepiej znanych stanowisk celtyckich na ziemiach polskich. Mimo że wykopaliska na tym terenie odbywały się jeszcze w pierwszej połowie ubiegłego wieku oraz w okresie powojennym, znaleziska monet do tej pory miały tam charakter incydentalny. Na nowe, amatorskie znaleziska natrafił Marcin Rudnicki - archeolog i numizmatyk z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Z jego inicjatywy badania osady zostały w ostatnim czasie wznowione.
Prace na stanowisku, które Marcin Rudnicki prowadzi wraz z dr. Markiem Bednarkiem, badaczem Celtów z Uniwersytetu Wrocławskiego, rozpoczęły się jesienią 2007 roku. Po przeprowadzonych tam badaniach powierzchniowych, m.in. z użyciem wykrywaczy metali, w ubiegłym roku po raz pierwszy podjęto badania stacjonarne, czyli wykopaliska polegające na odsłanianiu kolejnych warstw ziemi i sprawdzeniu, co one kryją. Znaleziono m.in. pozostałości konstrukcji wspartej na drewnianych słupach. Odkrycie to dowodzi, że część stanowiska nie została naruszona podczas powojennych wykopalisk.
Rudnicki wskazuje na bogaty zbiór odkrytych wielorakich przedmiotów, wśród których wyróżniają się złote i srebrne monety oraz maleńkie fragmenty złotych sztabek. Okazuje się, że mogą one wiele powiedzieć na temat charakteru i znaczenia osady, której rozkwit przypada na czasy od pierwszej połowy III w. przed n.Chr., aż do schyłku II wieku. Monety wybijane tymi samymi stemplami - nawet nie podobne, ale identyczne znajdujemy w Roseldorf i Nemčicach - twierdzi Rudnicki. Jego zdaniem, były one wybijane według tego samego systemu, charakterystycznego dla celtyckiego plemienia Bojów. Nowa Cerekwia, Nemčice i Roseldorf były zatem miejscami szczególnymi, gospodarczymi centrami rzemieślniczo-handlowymi. - Można je określić jako stolice najważniejszego organizmu politycznego w strukturach osadniczych ówczesnej Europy Środkowej - zaznacza archeolog. W jego opinii, nagromadzenie w nich wielu wartościowych przedmiotów, wykonanych m.in. ze złota, świadczy o tym, że mamy do czynienia z miejscem niezwykłym - centrum życia politycznego, społecznego i najpewniej także religijnego. Jego mieszkańcy składali się z ówczesnych elit, które kontrolowały dalekosiężny handel między północą a południem Europy. Wymiana handlowa, tak jak w okresie rzymskim, odbywała się wzdłuż szlaku łączącego świat śródziemnomorski z basenem Morza Bałtyckiego biegnącego przez Bramę Morawską, u wylotu której znajduje się Nowa Cerekwia.
Jacek Dytkowski
"Nasz Dziennik" 2009-05-28

Autor: wa