Bezcenne skarby krakowskich karmelitów

Treść

"Zabytki klasztoru Karmelitów Na Piasku w Krakowie" to tytuł wystawy, którą od wczoraj można zwiedzać w Galerii Stara Synagoga w Nowym Sączu. Niezwykła ekspozycja pokazuje bezcenne zabytki karmelitów z Krakowa, którzy obchodzą 610-lecie swojej obecności w tym mieście oraz 800-lecie powstania reguły zakonnej.

- Udało się nam pożyczyć od zakonników to, co najciekawsze. Prowincjał karmelitów pochodzi z Nowego Sącza i może dlatego zgodził się na pokazanie zabytków, których normalnie zwiedzający nigdy by nie zobaczyli - powiedział nam autor wystawy Marek Wcześny. Ekspozycję rozpoczyna papieski dokument z 1401 r., w którym Bonifacy IX potwierdza fundację i budowę klasztoru karmelitów za murami Krakowa. Wśród kilkunastu niezwykle cennych dokumentów zobaczymy, oprócz watykańskich, także wydane przez królów polskich, z najstarszym "donacio loci" Władysława Jagiełły, również z roku 1401, które mówi o nadaniu klasztorowi ogrodów i placów na przedmieściu Krakowa, oraz dokumenty biskupów krakowskich, np. Samuela Maciejowskiego z roku 1549, rady miejskiej i prowincjała.
Informacji dotyczących życia codziennego klasztoru oraz zagadnień majątkowych i gospodarczych dostarczają kopiarze (najstarszy z 1538 r.), księgi rachunkowe dochodów i rozchodów, zachowane od 1625 r., a także inwentarze: XVIII-wieczne i dwa z XVI wieku. Kult Matki Bożej Szkaplerznej szerzony przez krakowskich karmelitów zaowocował powstaniem Bractwa Szkaplerza Świętego. Zachowane jego katalogi wpisowe (najstarszy z 1600 r.) zawierają nazwiska wstępujących w szeregi bractwa przedstawicieli szlachty, magnaterii, duchowieństwa, mieszczaństwa, ale i ludności przedmieść oraz wsi podkrakowskich.
Zbiory biblioteczne Karmelitów Na Piasku zapoczątkowały dwa praskie antyfonarze z lat 1395-1397, oprawne w skórę cielęcą i bogato iluminowane. Pochodzący z 1644 r. najcenniejszy z graduałów, okazała księga (80 cm wysokości, 130 cm szerokości po otworzeniu), posiada wiele bardzo ciekawych miniatur. Nie można nie wspomnieć o jednej z trzech najstarszych na świecie rękopiśmiennych kopii "Revelationes S. Birgittae" z 1386 roku. Spośród niezwykle cennych inkunabułów "Postilla super epistolas S. Pauli" to absolutna perła, jedyny zachowany na świecie egzemplarz. Te właśnie skarby obejrzymy na wystawie.
Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu zawiera także m.in. starodruki z XVI i XVII w., obrazy (w tym XVII-wieczną lwowską kopię wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej), obrazy portretowe, oryginalne korony z koronacji Matki Bożej Piaskowej projektowane przez Jana Matejkę, paramenty liturgiczne (np. kapę z aksamitu tureckiego, dar Jana III Sobieskiego po odsieczy wiedeńskiej). Wystawa "Zabytki klasztoru Karmelitów Na Piasku w Krakowie" będzie czynna do 17 lutego 2008 r. (środy-czwartki 10.00-15.00, piątki 10.00-17.30, soboty-niedziele 9.00-15.00).
Maria Kalińska
"Nasz Dziennik" 2007-12-06

Autor: wa